Bazı Durum Buğday Çeşitlerinin Biplot ve AMMI (Ana Etkiler ve Çarpımsal İnteraksiyonlar) Analizleri ile Stabilitelerinin Belirlenmesi

Bu calisma, tescilli bes durum bugday cesidinin Guneydogu Anadolu Bolgesinde farkli iki cevre sartlarinda denenerek verim performansi, stabilitesi ve cesit*cevre interaksiyonun etkisi incelenmistir. Denemeler tesaduf bloklari deneme desenine gore dort tekrarlamali ve sulu sartlarda yurutulmustur. Ana etkiler ve carpimsal interaksiyonlar (AMMI) analizi ile tane verimi ve genotip*cevre interaksiyonunun etkisi incelenmistir. Analiz sonuclarina gore, karaler ortalamasi sirasiyla %91.20’ i cevreden, %4.62’i  genotipten ve %4.18’i ise cesit*cevre interaksiyonundan etkilendigini  gostermistir. Genotiplerin tane verimi daha cok cevre sartlarindan etkilendigi ve cesit, cevre ile cesit*cevre interaksiyonunun %0.01 ‘e gore onemli oldugu tespit edilmistir. PCA 1 and PCA 2 eksenlerinin (Temel Bilesenler Analizi) cesit*cevre interaksiyonundaki etkisi sirasiyla %54.08 ve %45.92 oldugu saptanmistir. AMMI analizi sonuclari ve stabilite degerlerine gore Fuatbey-2000 cesidi yuksek verimli, Saricanak-98 cesidi ise hem stabil ve hem de yuksek verimli,  Vitrico cesidinin (yurt disi tescilli) ise verim ortalamasinin altinda ancak stabil oldugu tespit edilmistir. Ayrica calismanin yurutuldugu Şanliurfa lokasyonunun yuksek (838.9 kg/da) Diyarbakir Lokasyonunun dusuk verim (487.4 kg/da) potansiyeli cevre sartlarina sahip oldugu gorulmustur. Arastirma sonuclarina gore, Vitrico cesidi mevcut iki cesitten daha yuksek diger ikisinden daha dusuk verime sahip oldugu, ancak her iki cevrede Saricanak-98 cesidi haric diger cesitlere nazaran daha stabil oldugu anlasilmistir. Vitrico cesit adayinin tane verimi bakimindan tatminkar olmadigi, kalite kriterleri uzerinde de gerekli arastirmalar yapildiktan sonra bu cesit adayinin tescili ile ilgili nihai karar verilmesi sonucuna varilmistir.