Udar mózgu — perspektywy leczenia w Polsce w świetle osiągnięć światowych

W II polowie XX wieku w wielu krajach nastąpil bardzo wyraźny spadek zapadalności i umieralności z powodu udaru mozgu. Stalo to sie mozliwe dzieki poznaniu i leczeniu czynnikow ryzyka udaru oraz poprawie opieki nad chorymi z udarem. Obecnie w profilaktyce wtornej udaru zwraca sie uwage na koniecznośc wczesnego wdrozenia profilaktyki, poniewaz ryzyko nawrotu jest najwieksze w pierwszych tygodniach po udarze lub przemijającym napadzie niedokrwiennym (TIA, transient ischaemic attack ). Wybor metody zalezy od etiologii udaru (leki przeciwplytkowe, antykoagulanty doustne czy zabiegi na tetnicach szyjnych), jednak — podobnie jak w profilaktyce pierwotnej — w pierwszym rzedzie nalezy eliminowac czynniki ryzyka udaru. W ostatnich latach ukazalo sie wiele opracowan, w ktorych określono, jacy chorzy odnoszą najwieksze korzyści z leczenia operacyjnego tetnic szyjnych. Nadal nie jest wyjaśniona kwestia, czy angioplastyka tetnic szyjnych jest lepszą metodą niz klasyczna endarterektomia. Nie ma obecnie wątpliwości, ze w ostrym okresie wszyscy chorzy powinni byc leczeni na oddzialach udarowych. Na tych oddzialach takze wprowadza sie innowacyjne metody terapii. Tromboliza dozylna jest coraz cześciej stosowaną metodą leczenia, inne metody interwencyjne ocenia sie w wielu badaniach klinicznych. W procesie leczenia wazną role odgrywa rehabilitacja. Ocena skuteczności metod stosowanych w rehabilitacji jest przedmiotem wielu badan. Celem Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mozgu (1997–2002) bylo wdrozenie nowoczesnych metod postepowania w udarze mozgu w Polsce. Zadania te są obecnie kontynuowane w ramach programu POLKARD (Profilaktyka i Leczenie Chorob Ukladu Sercowo-Naczyniowego). Dzieki tym programom powstala w Polsce siec oddzialow udarowych, rozpoczeto leczenie trombolityczne oraz monitorowanie zabiegow angioplastki tetnic szyjnych; poprawil sie standard rehabilitacji.