Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Fenolojik Özelliklerinin Tane Doldurma Dönemindeki Kuraklık Stresine Tepkileri

Bu calismanin amaci Orta Anadolu Bolgesi’nde tane doldurma doneminde gorulebilen kuraklik tipinin modellendigi kontrollu tarla sartlarinda, ekmeklik bugday genotiplerinin verim ve bazi fenolojik ozelliklerinin tepkilerinin belirlenmesidir. Calisma, Konya’da 2009–2010 yetistirme yillarinda yagmur korunaklari altinda, tesaduf bloklarinda bolunmus parseller deneme deseninde, dort tekerrurlu; ana parsellerde uygulamalar (S1: Tane doldurma donemi kurakligi, S2: Tam sulu kosullar) ve alt parsellerde 10 ekmeklik bugday genotipi kullanilarak yurutulmustur. Calismada, genotiplerin verim ve fenolojik ozelliklerinin tane doldurma donemindeki kurakliga tepkileri degerlendirilmistir. Calismada tane verimi, uygulama ortalamalari olarak 579 kg da-1 (S1) ile 760 kg da-1 (S2) arasinda ve stres uygulamalari uzerinden genotiplerde 595 kg da-1 (Goksu 99) ile 725 kg da-1 (BDME 09/1K) arasinda degismistir. Stres uygulamasi, sulu uygulama ile karsilastirildiginda, tane dolum donemi kuraklik uygulamasinda tane verimi %23.9 oraninda azalmistir. KHI degerleri 0.58 (Bayraktar 2000) ile 1.73 (Goksu 99) arasinda degismistir. Bayraktar 2000 cesidi tane dolum kurakligina en toleransli cesit olarak belirlenmistir. Fenolojik ozelliklerin uygulama ortalamalari olarak, basaklanma suresi 168.6 gun ile 171.9 gun, ciceklenme suresi 174.2 gun ile 178.1 gun, fizyolojik olum suresi 208.9 gun ile 218.1 gun ve tane dolum suresi 34.7 gun ile 39.9 gun arasinda degisim gostermistir. Stres uygulamasi sulu kosullara gore, basaklanma suresinde %1.9; ciceklenme suresinde %2.2; fizyolojik olum suresinde %4.2; tane dolum suresinde %13 kisalmaya sebep olmustur. Tane dolum suresi uzun olan cesitlerin verim degerlerinin yuksek oldugu belirlenmistir. Bu calismada tane doldurma donemi kurak stresi altinda ekmeklik bugday genotiplerinde kurakliga adaptasyonu destekledigi belirlenen tane doldurma suresi parametresi, gec donemde etkili olan kuraklik icin, toleransli genotip gelistirmek amaciyla, seleksiyon parametresi olarak kullanilabilir.