Prediction of future and current distiribution of Phoenix theophrasti Gr. with using MaxEnt model and its utilizition for planting design

Makine ogrenme teknigi kullanilarak turlerin nis ve dagilimlarini modellemek gunumuzde koruma planlamasinin etkili araclarindan biri olmustur. Ulkemize ait asli turlerin iklim degisikliginden nasil etkileneceginin analiz edilmesi bu turlerin bitkilendirme calismalarinda gelecek kullaniminin planlanabilmesi icin buyuk onem arz etmektedir. Turlerin var oldugu alanlari ifade eden noktasal veriler ve bu alanlara ait sayisal biyoiklim verileri kullanilarak olusturulmus katmanlar sayesinde farkli iklim senaryolarina gore turun mevcut ve gelecekteki potansiyel yayilis alanlari MaxEnt programi ile ortaya konulabilmektedir. Bu calismada peyzaj mimarligi meslek disiplini acisindan onemli, ulkemizde ve Girit Adasi’nda dogal yayilis gosteren Phoenix theophrasti Gr. hurma turunun potansiyel yayilis alanini ile iklim degisikliginden nasil etkileneceginin belirlenmesi amaclanmistir. Ture ait var verileri (presence data) ile WorldClim veri tabanindan saglanan yaklasik 1 km2 (30 arc seconds) cozunurlukte biyoiklim katmanlari belirlenen sinirlar dahilinde kesilmis ve Maximum Entropi algoritmasi ile islenerek turun gunumuz kosullarindaki potansiyel yayilis alani belirlenmistir. Ayrica turun yayilis alaninin iklim degisiminden nasil etkilenecegini belirlemek icin 5. IPCC raporu temel alinarak olusturulmus olan CCSM versiyon 4 (The Community Climate System Model) iklim degisimi senaryosuna gore turun RCP 4.5 ve RCP 8.5’e gore 2050 ve 2070 yillarindaki potansiyel yayilis alani modellenmistir. Calisma sonucunda Phoenix theophrasti Gr.’nin gunumuz yayilis alani olarak uygun alanlar 8.248 km2 cok uygun alanlar ise 23.330 km2, toplamda ise 31.578 km2 olarak hesaplanmistir. Ayrica CCSM4 iklim degisikligi senaryosuna gore gelecekte turun potansiyel yayilis alanlarinda kayiplar yasandigi gorulmektedir.