Bir Üniversite Hastanesinin Çocuk Ve Acil Polikliniğine Başvuran Annelerin Ateşli Çocuğa Yaklaşımı

Giris ve Amac Vucut isisinin yukselmesi olarak adlandirilan ates; cocukluk caginda sik karsilasilan belirtilerdendir ve ailelerin saglik kuruluslarina en sik basvuru nedenlerindendir.Ates vucudun dogal bir savunma mekanizmasi olup, bir hastalik degil hastaligin erken donemdeki belirtilerinden biridir.Cocuklardaki ates ailelerde korku ve panige yol acmakta, normal vucut sicakligi bile aileler tarafindan ates olarak degerlendirilerek cocuga zararli olabilecek ates dusurme yontemlerine basvurulabilmektedir. Bu calismanin amaci Pamukkale Universitesi Hastanesi cocuk ve acil polikliniklerine basvuran annelerin atesli cocuga yaklasimini degerlendirmektir. Gerec ve Yontem Tanimlayici tipte yapilan bu calismanin evrenini Pamukkale Universitesi Tip Hastanesi cocuk ve acil polikliniklerine herhangi bir sikayetle basvuran cocuklarin anneleri olusturmaktadir. Calismaya alinmasi gereken birey sayisi icin evreni bilinmeyen orneklem buyuklugu hesaplama formulu kullanilmis ve 384 bulunmustur. 9-20 Haziran 2014 tarihleri arasinda Pamukkale Universitesi Tip Hastanesi cocuk ve acil polikliniklerine herhangi bir sikayetle basvuran cocuklarin annelerinden calismaya katilmayi kabul eden ve anket formunu dolduran 361 anne calismaya dahil edilmistir. Veri toplama araci olarak, literatur taranarak hazirlanmis, 9 soruluk sosyodemografik ozellikleri sorgulayan ve 17 soruluk atesli cocuga yaklasimi sorgulayan toplam 26 soruluk bir anket formu kullanilmistir. Veriler calismaya katilan annelerle yuz yuze gorusme yontemi ile toplanmistir. Calismada tanimlayici istatistikler kullanilmistir. Calisma oncesinde gerekli kurumsal ve etik kurul izinleri, ve calismaya katilan annelerden sozel onam alinmistir. Bulgular Calismaya katilan annelerin sosyodemografik ozellikleri incelendiginde; katilimcilarin yas ortalamasi 32,6±7,1olup, %22,4’u universite ve ustu, %47,1’i ortaokul ve lise; eslerinin ise %26,3’u universite ve ustu, %48,3’u ortaokul ve lise duzeyinde egitime sahiptir. Katilimcilarin ortalama cocuk sayisi ise 1,9±0,8’dir. Katilimcilarin  %74,8’i normal vucut sicakligini bildigini soylemis ancak sadece %39,4’u normal vucut sicakligini dogru isaretlemistir. Katilimcilara yuksek ates diyebilmek icin cocuklarinin vucut sicakliginin kac derece olmasi gerektigi soruldugunda  %29,4’u 37 o C ve ustu, %47,7’si 38 o C ve ustu, %19,8’i ise 39 o C ve ustunu isaretlemislerdir. Katilimcilarin %96,7’si evde cocugunun atesini olcmektedir. Katilimcilarin %84,5’i digital termometreyle, %24,4 elle dokunarak, %10,0’u ise civali termometreyle cocugunun atesini olcmektedir. Katilimcilarin %99,4’u ates olculen yerleri bildigini soylemis ve ates olculebilen yer olarak %95,6’si koltukaltini, %37,1’i agzi, %36,3’u alni, %34,1’i makati, %28,8 ise kulagi isaretlemistir. Katilimcilara cocuklarindaki ates olctugu yerler soruldugunda ise %87,8’i koltukaltini , %6,9’u ise alini isaretlemistir. Katilimcilarin %77,8’i soguk alginliginin, %72,9’u dis cikarmanin,%61,8’i ise asinin yuksek atese sebep oldugunu soylemistir. Katilimcilar yuksek atesin zarari olarak %68,1 oraninda havaleyi belirtirken %24,4’u ise yuksek atesin zararini bilmemektedir. Yuksek ates sirasinda uyguladiklari ates dusurme yontemi olarak katilimcilarin %82,3’u ates dusurucu ilac kullandigini %77,2’si ise ilik banyo yaptirdigini soylemistir. Katilimcilar ates dusurucu ilaclar hakkinda bilgiyi, %92,8 doktordan, %33,0 hemsireden, %31,9 oraninda da eczacidan almaktadir. Katilimcilarin %78,3’u doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanmamaktadir. Katilimcilarin %78,1 ates dusurucu ilaclarin yan etkisini bilmedigini soylemis, yan etki biliyorum diyenlerinde %6,6’si alerjiyi, %6,4’u karaciger ve bobreklere zararli oldugunu, %6,1’i ise mide ve bagirsaklara zararli oldugunu belirtmistir. Katilimcilarin %34,6’si ates dusurucu ilaclarin faydasini bilmezken, %57,9’u atesi dusurdugunu, %9,4 ise agriyi azalttigini soylemistir. Katilimcilar ates dusurucu ilaci %94,7 oraninda surup olarak, %37,7 oraninda ise fitil olarak kullanmistir. Katilimcilar %48,5 oraninda 4 saat arayla, %35,7 oraninda 4 saatten fazla sure arayla, %19,7 oraninda ise doktorun soyledigi siklikta ates dusurucu ilac kullanmaktadirlar. Katilimcilarin  %84,8’i ates dusurucu ilac vermek icin cocugunu uyandirmaktadir. Katilimcilar %89,2’si ibuprofeni, %54,3’u oral parasetamolu, %13,9 ‘u ise rektal parasetamolu ates dusurucu ilac olarak kullanmaktadir. Sonuc ve oneriler: Katilimcilarin yuksek ates, atesli cocug ayaklasim ve ates dusurucu ilaclarin yan etkileri hakkinda bilgileri yeterli olmayip, katilimcilarin buyuk cogunlugu ates dusurucu ilac konusunda doktordan bilgi almaktadir. Saglik calisanlarinin yuksek ates ve yuksek atese yaklasim konusunda ailelere verecegi bilgiler aileler acisindan buyuk onem tasimaktadir. Saglik calisanlarinin atesin tanimi, nedenleri ve zararlari hakkinda ailelere bilgi vermesi; ilk mudahalede yapilmasi gerekenleri anlatmasi cocuklarin sagligi acisindan oldukca faydali olacaktir. Anahtar kelimeler: Cocuk, yuksek ates, bilgi duzeyi, ates dusurucu ilac