تحلیل آمایشی شاخص های امنیت در مناطق مرزی (مطالعه موردی: منطقۀ مرزی رود ارس)

تأمین امنیت مرزها، همواره یکی از موضوعات مهم و کاربردی در مطالعات جغرافیایی می‌باشد که نه تنها با گذشت زمان از اهمیت آن کم نشده بلکه معیارها و مسایل جدیدی نیز به آن اضافه گردیده است. نوع تحقیقات کاربردی ـ توسعه‌ای بوده و با توجه به روش انجام کار، از ماهیتی توصیفی ـ تحلیلی برخوردار است. روش گردآوری داده‌ها اسنادی ـ پیمایشی است؛ بدین ترتیب که ابتدا با مطالعه مبانی نظری، دیدگاه های مربوط به امنیت مناطق مرزی، شاخص‌های مرتبط استخراج و از سازمان و ارگان‌های آمارهای دست اول و رسمی جمع آوری گردید و سپس برای جمع‌آوری داده‌های دست اول از محدوده مورد مطالعه، از روش های پیمایشی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد. تحلیل داده‌ها از طریق مدل فرایند تحلیل شبکه‌ای انجام گرفت و از نرم افزار Super Decision جهت انجام مدل ANP و از نرم افزار Arc Gis برای نمایش و تحلیل فضایی نتایج استفاده شد. از طریق محاسبه تحلیل شبکه‌ای، شاخص‌های نظامی و اجتماعی ـ فرهنگی به عنوان رویکرد اصلی اجرای برنامه‌های آمایش سرزمین در منطقه مرزی ارس مطرح شد. در بین شاخص‌های شش گانۀ مورد ارزیابی، امنیت نظامی با ضریب (437/0) مهم‌ترین بعد امنیت در منطقۀ مرزی حاشیۀ رود ارس شناخته شد. امنیت اجتماعی ـ فرهنگی با ضریب اهمیت (230/0) دومین اولویت مهم تعیین شد. شاخص‌های امنیت سیاسی، اقتصادی، مورفولوژیک و زیست‌محیطی به ترتیب با ضریب اهمیت (160/0)، (087/0)، (049/0) و (033/0) در اولویت‌های بعدی قرار گرفتند.