پاسخهای فیزیولوژیکی و آنتیاکسیدانی گیاه برنج (Oryza sativa L.) در واکنش به کمآبیاری و کاربرد برخی کودهای پتاسیمی

به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کارآیی برخی کودهای پتاسیمی روی برخی صفات فیزیولوژیکی و فعالیت آنزیم­های آنتی‌اکسیدانی گیاه برنج (رقم طارم هاشمی)، پژوهشی مزرعه‌ای در سال 1395 در دو ایستگاه آمل و سوادکوه شمالی انجام گرفت. روش‌های مختلف آبیاری در دو سطح (غرقاب دائم و غرقاب نمودن پس از کاهش ارتفاع آب به پایین‌تر از 10 سانتی‌متر از سطح خاک) و کاربرد کودهای مختلف پتاسیمی شامل سولفات پتاسیم، کلریدپتاسیم و کود زیستی پتاسیمی در نه سطح بودند. براساس یافته‌ها، با اعمال کم‌آبیاری میزان محتوی نسبی آب (RWC) و پروتئین محلول برگ به‌طور معنی‌داری در هر دو ایستگاه کاهش یافت. هم‌چنین، میزان تجمع پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز، آسکوربات‌پراکسیداز و گایاکول‌پراکسیداز در گیاه برنج تحت کم‌آبی افزایش یافتند. میزان پراکسیدهیدروژن و نشانگر زیستی مالون‌دی‌آلدهید نیز تحت تأثیر تیمار کم‌آبی به‌طور معنی‌داری در ایستگاه آمل افزایش یافت، درحالی‌که این افزایش در ایستگاه سوادکوه معنی‌دار نبود. نتایج حاکی از اثر مثبت کاربرد کود پتاسیم در شرایط کم‌آبی از طریق افزایش پروتئین محلول، در هر دو ایستگاه و RWC و فعالیت آنزیم آسکوربات‌پراکسیداز در ایستگاه آمل بود. هم‌چنین، بیش‌ترین میزان عملکرد شلتوک از برهم‌کنش تیمارهای آبیاری غرقاب دائم و کاربرد نیمی از کود سولفات پتاسیم به‌صورت پایه و نیمی از کود کلریدپتاسیم در مرحله سرک به‌دست آمد که به‌ترتیب 8/22 و 1/25 درصد بیش‌تر از سطح عدم کاربرد کود در ایستگاه‌های آمل و سوادکوه بود. در مجموع، نتایج بیانگر اثربخشی مطلوب کاربرد کودهای سولفات پتاسیم و کلریدپتاسیم در تعدیل اثرات نامطلوب تنش کم‌آبی بر عملکرد شلتوک گیاه برنج بود.