Kentsel Dönüşüm Mekanlarında Sosyal Adalete İlişkin Nitel Bir Çalışma: Konya Örneği

Bu arastirmanin temel amaci, sosyal butunlesmeyi tesis etmenin yollarindan biri olarak gorulen “sosyal adalet” kavramina atfedilen anlami, kentsel donusum uygulamalarindan etkilenmis bireyler uzerinden mukayeseli olarak incelemektir. Etnik bir grup olma ozelligi tasiyan Roman/Cingene bireyler ile kentsel donusum adi altinda sosyal hareketlilik yasayan diger bireylerin yeni yasam alanlarinda egitim, is ve resmi kurumlarda yasadiklari deneyimleri nasil anlamlandirdiklari ele alinarak, kentsel donusum surecindeki uygulamalarin sonuclari bireylerin deneyimleri uzerinden saptanmaktadir. Bu baglamda calismada kentsel donusum projelerinin yarattigi sosyo ekonomik ve sosyo kulturel etkiler, sosyal adalet teorileri ekseninde ele alinarak, kentsel donusum alanlarinda bir sosyal butunlesmenin nasil saglanacagi, Konya Meram Ilcesine bagli Kucuk Aymanas Mahallesi ile; Karatay Ilcesine bagli Mengene ve Tatlicak Mahallelerinde yasayan 31 katilimcinin dusunceleri uzerinden ele alinmaktadir. Kurama dayali nitel arastirma yonteminin kullanildigi bu calismada, veri toplama teknigi olarak gorusme teknigi tercih edilmistir. Calisma Konya’nin Meram ilcesine bagli Kucuk Aymanas ve Karatay ilcesine bagli Tatlicak ve Mengene Mahallelerinde gerceklestirilmistir. Bu uc mahallenin secilme nedeni ise, Kucuk Aymanas Mahallesinde kentsel donusum uygulamalarini belediye, Mengene Mahallesinde ise ozel muteahhitlerin (yap-sat isletmecileri) yurutmeleridir. Tatlicak Mahallesinin secilme nedeni ise, kentsel donusum ile tasinmazlarini devreden Roman/Cingene bireylerin bu bolgede yogun ikamet etmeleridir. Bu baglamda calismada kentsel donusumu yuruten belediye oldugunda yada muteahhit oldugunda bunun topluma yansimalarinin neler oldugu ve bolgede yasayan grup dezavantajli gruplar icinde anilan Roman/Cingene bireyler oldugunda kentsel donusumun etkilerinin nasil sekillendigi gibi sorularinin yaniti sosyal adalet perspektifinden sorgulanmaktadir. Calismanin sonunda her uc mahallede adalet ve sosyal adaletin tanimi bireylerin yasadigi olumlu-olumsuz deneyimler uzerinden sekillendigi gorulmustur. Bununla birlikte, kentsel donusumu belediyenin yuruttugu mahallede donusum projesine bakis katilimcilarin deneyimlerinden hareketle olumsuz gorulmekte iken; muteahhittin yuruttugu mahallede donusum projelerine bakis olumlu bulunmaktadir. Roman/Cingene bireyler icin kentsel donusumu yuruten kurumun onemi yoktur. Kendileri icin onemli olan tasinmazlarin bedelinin karsiliginin alinmasidir. Donusum projelerinin mahallelere iliskin en dikkat ceken sonucu “sosyal dokunun” bozuldugu seklindedir.