Lagere ticketprijs of een veiligere vlucht?: Een onderzoek naar de vluchtkeuze van Nederlandse luchtvaartpassagiers, gelet op ticketprijs en veiligheid

De toegenomen concurrentie in de Europese luchtvaart heeft ervoor gezorgd dat kostenbesparingen steeds belangrijker worden omdat consumenten vragen om lage ticketprijzen. Er zijn critici die menen dat het mogelijk is dat de veiligheid in de sector zal afnemen omdat het voor private partijen interessanter is om te investeren in private waarden dan in publieke waarden als veiligheid. De afgelopen 25 jaar is de veiligheid in de sector echter alleen maar toegenomen en maar liefst 64% van de reizigers geeft dan ook dat zij vliegen veiliger vinden dat andere transportmodaliteiten. Een rationele gedachte kan dan ook zijn dat mensen bereid zijn veiligheid in te leveren (tot vliegen weer even veilig is als reizen met andere transportmodaliteiten, of gewoon ´veilig genoeg´) in ruil voor een lagere ticketprijs. De hoofdvraag van dit onderzoek luidt dan ook: Zijn Nederlandse passagiers bereid om een minder veilige vlucht te kiezen, in ruil voor een lagere ticketprijs? Middels conjuncte analyse in de vorm van een Stated Choice experiment en een variatie hierop in de vorm van een ruilexperimenten is met behulp van een enquete bovenstaande hoofdvraag onderzocht. Het bleek de meeste mensen de veiligheid van hun vlucht iets belangrijker vinden dan de ticketprijs. De keuzekans voor vluchten nam dan ook af bij afnemende veiligheid gecombineerd met afnemende ticketprijs. Echter toch is er in ruim 30% van de ruilopgaven door een kleine 80% van de respondenten de vlucht geruild tegen een minder veilige maar goedkopere vlucht. Met name duurdere vluchten werden relatief vaak geruild en vluchten waarbij de veiligheidsscore afnam van drie naar twee veiligheidssterren (op een schaal van een tot drie veiligheidssterren, waarbij drie het hoogste veiligheidsniveau symboliseert). De conclusie van dit onderzoek is dan ook dat Nederlandse passagiers veiligheid vaak belangrijker vinden dan prijs, maar dat er wel degelijk ruimte is voor compensatie! Er wordt verwacht dat de groep van 80% die in een aantal gevallen bereid bleek veiligheid in te leveren voor een lagere ticketprijs, wel degelijk een groep van formaat is waar toezicht autoriteiten en luchtvaartorganisaties rekening mee willen houden. Verder bleek dat mensen met een hoge veiligheidsperceptie ten aanzien van vliegen eerder geneigd zijn een afname in de veiligheid van hun vlucht te laten compenseren door een lagere ticketprijs. Ditzelfde geldt voor mensen met een hoge prijssensitiviteit. In ruim 40% van de keuzes van mensen met een hoge veiligheidsperceptie werden vluchten geruild tegen minder veilige maar goedkopere vluchten. Ditzelfde was het geval in ruim 50% van de keuzes van mensen met een hoge prijssensitiviteit. In het licht van de aanhoudende kredietcrisis mag verwacht worden dat de prijssensitiviteit en daarmee de ruilbereidheid van de passagiers zal toenemen. In dit licht lijkt het daarom verstandig om een grootschaliger en uitgebreider onderzoek te doen naar de trade-off van passagiers tussen ticketprijs en veiligheid en naar de gevolgen die deze afweging kan hebben voor de veiligheid in de luchtvaartsector.