Prevalence of lipid abnormalities in Poland. The NATPOL 2011 survey.

Wstep: Polska ciągle nalezy do krajow o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym. Zaburzenia lipidowe nalezą do glownych czynnikow ryzyka chorob sercowo-naczyniowych. Dotyczy to przede wszystkim stezenia cholesterolu calkowitego (TC) i cholesterolu frakcji liporotein o niskiej gestości (LDL-C). Dlatego potrzebna jest okresowa ocena wystepowania dyslipidemii w populacji, by sprawdzic efektywnośc podejmowanych dzialan prewencyjnych i terapii. Cel: Celem pracy bylo zbadanie średniego stezenia lipidow w surowicy krwi oraz ocena czestości wystepowania, wykrywania i kontroli zaburzen lipidowych w doroslej populacji Polski. Metody: Badanie przeprowadzono w reprezentatywnej probie 1168 mezczyzn (M) i 1245 kobiet (K) w wieku 18–79 lat. W surowicy krwi ozna­czono stezenie TC, cholesterolu o wysokiej gestości (HDL-C) i triglicerydow (TG). Korzystając z formuly Friedewalda, wyliczono stezenie LDL-C. Wyniki: Średnie stezenie TC u M wynosi 197,1 mg/dl (95% Cl 193,8–200,4), a u K 198,6 mg/dl (195,7–201,5), LDL-C odpowiednio: 123,6 mg/dl (120,9–126,2) i 123,7 mg/dl (121,4–126,1), HDL-C: 45,8 mg/dl (44,7–47,0) i 54,1 mg/dl (53,1–55,1), a TG: 140,9 mg/dl (133,0–148,8) i 104 mg/dl (99,8–108,2). Stezenie TC ≥ 190 mg/dl stwierdzono u 54,3% badanych. Odsetki są podobne dla M (54,3%) i K (54,4%). Biorąc pod uwage rowniez osoby leczące sie z tego powodu, hipercholesterolemia (TC ≥ 190 mg/dl lub terapia statynami) wystepuje u 61,1% (58,2–63,9%) doroslych Polakow, w tym u 60,8% M (56,4–65,1%) i 61,3% K (57,4–65,1%). Czestośc wystepowania zwiekszonego stezenia LDL-C (≥ 115 mg/dl) wśrod wszystkich badanych wynosi 57,8% (M 58,3%; K 57,3%). Stezenie HDL-C < 40 mg/dl zanotowano u 35,2% M, a < 45 mg/dl — u 22,2% K. Hipertriglicerydemia (TG ≥ 150 mg/dl) wystepuje u 21,1% badanych (M 28,4%; K 14,0%). Nieprawidlowe stezenia TC i LDL-C najcześciej stwierdzano u pacjentow w wieku 40–59 lat. Wśrod osob z hipercholesterolemią 58,7% (M 61,5%, K 56,0%) bylo nieświadomych jej obecności, 22,0% (M 21,0%, K 24,5%) wiedzialo o tym, ale sie nie leczylo, 8,1% (M 7,7%, K 8,5%) leczylo sie, ale nieskutecznie i tylko 10,9% (M 10,7%, K 11,0%) leczylo sie skutecznie (TC < 190 mg/dl). Jak wynika z porownan wynikow badan NATPOL PLUS (2002) i NATPOL 2011, średnie stezenie TC w populacji zmniejszylo sie. Jednak korzystne zmiany stezenia TC i LDL-C dotyczą osob po 60. rz. Wnioski: Wśrod doroslych Polakow w wieku 18–79 lat az 61% ma hipercholesterolemie. Niepokojące jest, ze nieprawidlowe stezenia TC i LDL-C dotyczą szczegolnie czesto osob w średnim wieku, a poprawa pod tym wzgledem w latach 2002–2011 dotyczy pacjentow > 60. rz. Moze to wskazywac i wynikac ze wzrostu przyjmowania statyn przez osoby w tym wieku. Prewencja zaburzen lipidowych, ich wykrywanie i kontrola w Polsce wymagają radykalnej poprawy.