بسترها، زمینهها و عوامل وقوع قتلهای خانوادگی (یک مطالعه کیفی)

چکیدهمقدمه: قتل‌های خانوادگی به سبب اینکه در نتیجة تنش و درگیری دو یا چند عضو خانواده به‌وجود می‌آید، ویران‌کننده این کانون است. از منظر جرم‌شناسان، قتل‌های خانوادگی، علاوه بر هلاکت قربانی، عوارض و عواقب سنگینی بر جامعه، خانوادة قربانی جرم و متهم می‌گذارد.روش: پژوهش حاضر به­دنبال روایت‌های قتل‌های خانوادگی اسـت. این مقاله با رویکرد کیفی و روش تحلیل روایت مضمونی برای کشف و استخراج مقولات و مطالعۀ بسترها، زمینه‌ها و عوامل وقوع قتل‌های خانوادگی انجام شده است. جامعۀ مورد مطالعه، قاتلان قتل‌های خانوادگی بود که دستگیر شده و به قتل اعتراف کرده‌اند. حجم نمونه تا حد اشباع نظری بود که با شانزده نفر حاصل شد. روش نمونه‌گیری هدفمند و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل فیلم‌های مصاحبه با قاتلان بود. روایی و پایایی مصاحبه‌ها از طریق کدگذاری توسط افراد دیگر و تطبیق آن با کدگذاری محقق به اثبات رسید.یافته‌ها: پژوهش نشان داد که مقوله‌های عمده‌ای ازجمله مصرف انواع موادمخدر به‌خصوص موادمخدر توهم‌زا، پایبند نبودن به ارزش‌های اخلاقی، مشکلات و آسیب‌های دوران کودکی، وفادار نبودن به تعهدات زندگی زناشویی، برخوردهای زننده و خشونت‌آمیز در خانواده، منجر به وقوع این مسئله یعنی قتل یکی اعضای خانواده شده است.نتیجه: قاتلان این دسته از قتل‌ها، فاقد برخی مهارت‌های فـردی - اجتمـاعی بوده و به سبب سرکوب عواطف و هیجانات دوران کودکی از نوعی حس انتقام‌جویی برخوردار بودند. وقتی فضای خانواده مناسب نباشد، امکان واکنش‌های اعضای خانواده و بروز خشونت علیه یکدیگر (از جمله قتل یکی از اعضای خانواده) وجود دارد.