GENETIC ANALYSES OF HOMONYMS WITHIN AUTOCHTONOUS APPLE GERMPLASM IN BOSNIA AND HERZEGOVINA USING SSR MARKERS

Genetska varijabilnost određene vrste predstavlja važan izvor novih pozitivnih osobina u procesu oplemenjivanja. Najbolji nacin ocuvanja genetske varijabilnost kod vocaka postiže se podizanjem ex situ kolekcija gdje se osim konzervacije u nastavku vrsi karakterizacija, evaluacija i upotreba ovih resursa. Podizanje i održavanje ex situ kolekcionih zasada zahtjeva znacajne aktivnosti, te je stoga važno osigurati da kolekcije sadrže genetski divergentne, a ne genetski uniformne genotipove. U sklopu ovog istraživanja analizirano je devet autohtonih i tri referentna, moderna kultivara jabuke upotrebom 10 SSR markera, i to u cilju: identifikacije potencijalnih homonima, određivanja genetskih odnosa, izrade genetskog identifikacijskog kljuca za sve autohtone kultivare jabuke i detekcije potencijalne intruzije tj. neregistrirane introdukcije modernog sortimenta u autohtoni. Autohtoni genotipovi su uzorkovani iz kolekcionog zasada najvece BiH ex situ kolekcije jabuke u sklopu vocnog rasadnika „Srebrenik“, Spionica i sa on farm lokacija na podrucju opcine Stari Grad, Sarajevo. Podaci dobijeni analizom amplificiranih DNK fragmenata služili su za utvrđivanje genotipa za identifikaciju i izracun genetske udaljenosti na osnovu slicnosti između genotipova upotrebom koeficijenata slicnosti (Diceov koeficijent), te prikazani u vidu dendrograma upotrebom UPGMA algoritma. Svi autohtoni genotipovi su identifikovani kao genetski razliciti tj. potvrđeno je prisustvo homonima. Takođe, utvrđeni su odnosi unutar i između homonima, kao i ostalih genotipova. Izrađen je i genetski identifikacijski kljuc na bazi 10 SSR markera za sve kultivare, a intruzija modernog sortimenta u autohtoni detektovana je u jednom slucaju. Spram dobijenih podataka zakljuceno je da u postojecoj ex situ kolekciji u Srebreniku nisu adekvatno reprezentirani genotipove sa podrucja opcine Stari Grad, Sarajevo, te da postoji izraženo prisustvo homonima (sorti nepoznatog imena) unutar ovog BGR-a.