BİR ADA HİKÂYESİ'NDE TARİH, KİMLİK, BELLEK

Yasar Kemal, Bir Ada Hikâyesi baslikli dortlemede Anadolu cografyasinda farkli etnik ve dini kimlige sahip insanlarin Birinci Dunya Savasi’ndan sonra yasadiklari drami siirsel bir anlatimla yansitir. Dortlemenin ilk kitabi, Firat Suyu Kan Akiyor Baksana, savas sonrasinda yasadiklari travmalarin ustesinden gelerek oz kimligini yeniden insa etmeye calisan insanlarin cabasini anlatmaktadir. Hiristiyan Rum Vasili ile Musluman Turk Yuzbasi Poyraz Musa’nin sigindiklari adada kendi ben’leri, otekiler ve doga ile iliskileri dile getirilmektedir. Yasar Kemal, mubadele sonrasinda Karinca (Mirmingi) adasinda yasananlari dile getirirken “insan gercekligi”ne odaklanmaktadir. Yazar, cokkulturlu yapinin birlik ve beraberlik sayesinde korunabileceginin altini cizmektedir. Azinliga mensup insanlarin yasadiklari topraklarin degerlerine sahip cikarak adayi “yurt” edinme hâlleri roman karakterlerinin gecmis zamanla iliskisi uzerinden anlatilmaktadir. Yazarin savas karsiti bir tutum sergiledigi gorulmektedir. Bu bildirinin amaci tarih-kimlik iliskisini bellek acisindan irdeleyen romanda “tarih, kimlik ve bellek” kavramlarinin islevini sorgulamaktir. Jan Asmann ve Maurice Halbwachs’in bellek uzerine gelistirdikleri kuramdan yola cikarak romanda tarihi malzemenin ele alinma yontemi arastirilmaktadir. Anahtar Kelimeler: Tarih, Kimlik, Bellek, Yasar Kemal, Firat Suyu Kan Akiyor Baksana.