Bitlis İlinin Doğal Afet Çeşitliliğinin Değerlendirilmesi

Bitlis ili hem jeomorfolojik yapisindan hem de iklimsel ozelliklerinden dolayi dogal afet turlerinin siklikla yasandigi bir cografyada bulunmaktadir. Ancak, bu cografyada gunumuze kadar gerekli duzeyde afet cesitliligi envanteri calismalari ve buna bagli olarak risk olasiligi analizleri gerceklestirilmemistir. Bu calismada bir ilk olarak Bitlis ili sinirlari icinde meydana gelmis heyelan, cig dusmesi, kaya dusmesi ve sel gibi cesitli dogal afetlerin zamansal ve mekânsal analizi yapilmistir. Dogal afetlerin meydana gelmesiyle olusan zararlar da goz onune alinarak risk degerleri hesaplanmis ve buna bagli olarak risk siniflandirmasi yapilmistir. Risk analizleri yapabilmek amaciyla olasilik, siddet ve frekans parametrelerinin kullanildigi yontemlerden biri olan Fine-Kinney yonteminden yararlanilmistir. Is sagligi guvenligi calismalarinda siklikla kullanilan yontem, dogal afetler risk analizleri icin ilk defa bu calismayla uygulanmis ve bu nedenle calismanin amacina uygun olabilecek yeni bir olcek olusturmus ve hesaplamalar yapilmistir. Heyelan, kaya dusmesi ve cig olaylarinin egimli topografyalara sahip ayni zamanda da bol yagis alan yerlesim alanlarinda gunluk hayati tehdit edecek seviyede oldugu belirlenmistir. Ulkemizde cig dusmesi olayindan zarar gorebilmeye en meyilli il olan Bitlis icin olasi bir afet aninda uygulanabilecek acil durum eylemlerinin gerceklestirilmesi onerilmektedir. Ayrica, kaya dusmesi olaylarinin yasanma riskinin yuksek oldugu guney ilcelerde can ve mal kaybini onlemek amaciyla gerekli tedbirlerin acilen alinmasi gerekmektedir. Diger taraftan, sel olaylarin ise ciddi bir tehlike arz etmedigi belirlenmistir.