ارزیابی روند تغییرات پوشش برف با استفاده از سامانۀ GEE و آزمون TFPW-MK (مطالعۀ موردی: حوضۀ ماربر- اصفهان)

مطالعه و ارزیابی تغییرات سطح پوشش برف به‏عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب، بسیار بااهمیت است.با توجه به شرایط مناطق صعب‌العبور کوهستانی، امکان اندازه‏گیری دائم زمینی برای تخمین منابع برفابی و تشکیل پایگاه داده‏ها وجود ندارد. به همین دلیل، استفاده از تصاویر ماهواره‏ای در شناسایی مناطق برف‏گیر و ارزیابی تغییرات آن بسیار مهم و ضروری است. در مطالعۀ حاضر از تصاویر ماهواره‏ای سنجندۀ MODIS حوضۀ ماربر واقع در جنوب استان اصفهان مربوط به دورۀ 20 ساله (2000 تا 2019) استفاده شد. نکتۀ درخور ‏توجه اینکه در این مطالعه از سامانۀ Google Earth Engine یا به‏اختصار GEE استفاده شد که سامانه‏ای نوپا و بسیار کاربردی در سال‏های اخیر است. در مطالعۀ حاضر بیش از 7 هزار تصویر مربوط به پوشش برف روزانه استفاده ‏شده است که در GEE در کمترین زمان در دسترس قرار می‏گیرند. برای ارزیابی روند تغییرات پوشش برف از آزمون TFPW-MK استفاده شد. در این مطالعه علاوه بر برنامه‏نویسی و فراخوانی تصاویر و استخراج مقادیر پوشش برف در سامانۀ انجین و تحلیل روند با اجرای آزمون TFPW-MK، نرم‏افزار ArcGIS10.5 نیز در تهیۀ خروجی‏ها استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد روند تغییرات سطوح پوشش برف طی دورۀ زمانی 20 ساله (2000ـ 2019)، کاهشی بوده است، به‏ طوری ‏که از حدود 120 کیلومترمربع به کمتر از 60 کیلومترمربع در سال 2018 رسیده است. با توجه به درصد اعتماد ستون مربوط به p در روش TFPW ماه‏های ژانویه و آگوست دارای روند منفی معنا‏دار در سطح 5 درصد هستند و ماه ژوئن روند منفی معنا‏دار در سطح 10 درصد دارد. شدیدترین روند کاهشی مربوط به ماه ژانویه با آمارۀ )518/2-= (Z است. روند سالیانه نیز با آزمون TFPW بررسی شد که نشان‏دهندۀ روند منفی معنا‏دار در سطح 5 درصد بود. آب حاصل از ذوب برف در این منطقه به‏عنوان یک منبع مهم تأمین آب باید مورد توجه، حفاظت و بررسی‏های بیشتر و نیز بررسی علل در مطالعات آینده قرار گیرد.