Metallerle Kirlenmiş Toprakların Temizlenmesinde Uygulanan Teknolojiler

Ozet: Agir metallerin toprakta birikmesinin sadece toprak verimliligi ve ekosistem fonksiyonlari uzerinde degil ayni zamanda besin zinciri yoluyla hayvan ve insan sagligi uzerinde de onemli etkileri vardir. Topraklardaki agir metal kirliligi, endustrinin ve madencilik aktivitelerinin gelismesiyle ve atiksuyla yapilan sulamalarin ve aritma camuru uygulamalarinin yayginlasmasiyla global bir problem halini almaktadir. Agir metallerle kirlenmis topraklari temizleme calismalari cevre muhendisligi alanindaki en zor konulardan biridir. Kirlenmis topragin kompleks fiziksel, kimyasal ve biyolojik ozellikleri ile kirleticilerin toprak ortamindaki davranis ve iliskilerine ait bilgilerin sinirli olmasi gibi faktorler, temizleme faaliyetlerinin maliyetlerinin yukselmesi yanisira klasik atik bertaraf teknolojilerinin uygulanmasinin da sinirli boyutlarda kalmasina sebep olmustur. Bu nedenle toprak kirliliginin giderilmesinde maliyeti dusuk ve etkinligi yuksek uygulanabilir yeni teknolojilerin gelisimine acil olarak ihtiyac vardir. Izolasyon, immobilizasyon, toksisitenin azaltilmasi, fiziksel ayirma ve ekstraksiyon toprak temizleme calismalarindaki ana yaklasimlardir. Bu teknolojilerden pek cogu arazi olceginde kullanilmaktadir. Bu makalede hem arazi olceginde uygulanan hem de gelisme asamasi devam eden teknolojiler incelenerek karsilastirilmistir. Calisma sonucunda metallerle kirlenmis topraklar icin en uygun temizleme metodunun seciminde yore karakteristikleri, konsantrasyon, giderilecek kirleticinin tipi, maliyet ve kirlenmis ortamin sonraki kullanimi gibi pek cok faktorun gozonunde bulundurulmasi gerektigi vurgulanmistir. Abstract: Heavy metal accumulation in soils has an important influence not only on the fertility of soils and functions of ecosystem but also on the health of animals and human beings via food chains. Heavy metal pollution of soils is increasingly becoming a global problem with the development of industry, mining activity, irrigation of wastewater and the application of sewage sludge. The clean-up of the soils contaminated with heavy metals is one of the most diffucult tasks for environmental engineering. Some factors such as complex physical, chemical and biological properties of contaminated soils and limited information about behavior and relations of pollutants in soil media increase the cost of remediation processes and limit the use of conventional waste disposal technologies. Therefore, it is an urgent requirement to develop new technologies which are cheaper and more effective for the remediation of contaminated soils. The approaches in the clean-up studies include isolation, immobilisation, toxicity reduction, physical seperation and extraction. Many of these technologies have been used full-scale. In this paper, both the full scale and developing technologies that are available are reviewed and compared. The results have emphasized that the selection of the most appropriate soil remediation method depends on the site characteristics, concentration and types of pollutants to be removed, last use of the contaminated medium and cost of the process.