بررسی نیاز آبی گونه های زبانگنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill) و توت نرک (Morus alba) تحت تنش های مختلف آبی در منطقۀ خشک (مطالعۀ موردی: شهر رباطکریم)

در محیط‏های کم‌باران که درگیر خشکسالی هستند، حفاظت و توسعۀ پوشش گیاهی و فضای سبز با چالش‏های کم‏آبی و یا بی‏آبی رو‌به‌رو است. هدف از تحقیق حاضر، مقایسۀ نیاز آبی گونه‏‏های زبان‏گنجشک و توت نرک به عنوان گونه‏های استفاده‌شده در فضای باز و گلخانه در شهر رباط‏کریم، واقع در جنوب غربی استان تهران است. پژوهش پیش رو در دو محیط گلخانه و عرصه صورت گرفته و نهال‏ها از دو گونۀ درختی در قالب طرح کاملا تصادفی در عرصه و در داخل گلدان کاشته شدند. پژوهش حاضر دارای دو مرحله است و هر مرحله شامل چندین فاز است. نتایج نشان داد در گونه‏ها‏ی زبان‏گنجشک و توت نرک، سریع‏ترین زمان رسیدن به نقطۀ حد مجاز کاهش رطوبت به‏ترتیب 4 روز (از 6 تا 9 تیر) و 4 روز (از 6 تا 9 تیر، 10 تا 13 تیر و 29 تیر تا 1 مرداد) در گلخانه و سریع‏ترین زمان رسیدن به نقطۀ حد مجاز کاهش رطوبت به‌ترتیب 7 روز (از 9 تا 15 تیرماه و 9 تا 15 امرداد) و 9 روز (از 12 تا 20 خرداد، 1 تا 9 تیر و 2 تا 10 شهریور) در عرصهاست. بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال زبان‏گنجشک در گلخانه و طی ماه‏های مختلف در روز 11 تا 12 تیرماه برابر با 3/19 درصد رطوبت حجمی؛ 6/15 درصد رطوبت وزنی یا 6/38 میلی‏متر بوده است. در حالی ‏که بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال توت نرک در گلخانه و طی ماه‏های مختلف در روز 6 تا 7 تیرماه برابر با 8/12 درصد رطوبت حجمی؛ 83/9 درصد رطوبت وزنی یا 32 میلی‏متر بوده است. بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال زبان‏گنجشک در عرصه و طی ماه‏های مختلف در روز 1 تا 2 تیرماه برابر با 2/6 درصد رطوبت حجمی یا 3/4 درصد رطوبت وزنی بوده است، در حالی ‏که بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال توت نرک در عرصه و طی ماه‏های مختلف در روز 18 تا 19 مردادماه برابر با 75/3 درصد رطوبت حجمی یا 7/2 درصد رطوبت وزنی بوده است. به‏طور کلی، نتایج پژوهش حاضر نشان داد زبان‏گنجشک و توت نرک بر حسب شدت نیاز آبی و دور آبیاری از زیاد به کم در عرصه و گلخانه طبقه‏بندی می‏شوند.