Adenocarpus complicatus (L.) Gay türünün iklim değişkenlerine bağlı günümüz ve gelecekteki yayılış alanlarının tahmini

Ulkemize ait ve Peyzaj Mimarligi meslek disiplininin en onemli tasarim elemani olan bitkisel materyalin iklim degisikliginden nasil etkileneceginin analiz edilmesi, bu turlerin bitkilendirme calismalarinda gelecek kullaniminin planlanabilmesi acisindan onemlidir. Calismada ilk olarak Adenocarpus complicatus (L.) Gay’e ait var verileri (presence data) ve WorldClim 2.1 versiyonu 2.5 dakika (yaklasik 20 km2) konumsal cozunurlukteki 19 adet biyoiklimsel degisken kullanilarak turun gunumuz kosullarindaki potansiyel yayilis alani tahmin edilmistir. Ikinci asamada ise turun yayilis alanlarinin iklim degisiminden nasil etkilenecegini belirlemek icin 6. IPCC raporu temel alinarak olusturulmus ve eslestirilmis model karsilastirma projesi (CMIP6) modellerinden olan IPSL-CM6A-LR iklim degisim modeli kullanilarak turun SSP2 4.5 ve SSP5 8.5 senaryolarina gore 2041-2060 ve 2081-2100 periyodlarina ait potansiyel yayilis alani modellenmistir. Ayrica turlere ait uretilen gunumuz ve gelecekteki yayilis alanlari arasindaki alansal ve konumsal farklar degisim analizi ile ortaya konulmustur. Bulgulara gore gunumuz yayilis alani uygun ve cok uygun olarak degerlendirilen alanlar 63.695 km2 olarak hesaplanmistir. Sonucta turun yayilis alanlarinin yillara gore giderek azalacagi, ozellikle SSP5 8.5 senaryosuna gore ~2090 yilinda Turkiye kosullarinda ture rastlanilamayacagi tahmin edilmektedir.