TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİ ve ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNDE SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI

Giris ve Amac: Saglikli olmak, yasadigimiz yuzyilin onemli hedeflerindendir. Hekimlerin, saglikli yasam bicimi davranislari acisindan rol model olmalari gerekir. Bu arastirmanin amaci, tip fakultesi donem-1 ve donem-6 ogrencileri ile arastirma gorevlisi hekimlerin saglikli yasam bicimi davranislarini ve etkileyen faktorleri belirlemektir. Gerec ve Yontem: Bu arastirma, kesitsel tipte bir arastirma olup, Mayis 2016 – Ekim 2016 tarihleri arasinda yapildi. Arastirmaya Adnan Menderes Universitesi Tip Fakultesi’nde, 2016-2017 egitim-ogretim yilinda ogrenim goren, tum donem-1 ve donem-6 ogrencileri ile arastirma gorevlileri dahil edildi (n=441). Calisma ile ilgili gerekli izinler ve etik onay alindi. Katilimcilara 26 Agustos – 22 Eylul 2016  tarihleri arasinda, toplum hekimligi staji egitim hedefi dogrultusunda donem-4 ogrencileri ile birlikte, iki bolumden olusan bir anket uygulandi. Birinci bolumde; katilimcilarin sosyodemografik bilgileri, aliskanliklari sorgulandi. Ikinci bolumde; alti alt gruptan olusan 52 soruluk Turkce gecerlilik ve guvenilirlik calismasi Bahar Z. ve ark tarafindan yapilmis olan dortlu likert tipinde “Saglikli Yasam Bicimi Davranislari Olcegi-2” (SYBDO-II) uygulandi. Olcekten alinabilecek puan; minimum 52, maksimum 208’dir. Olcek puaninin artmasi ile farkindalik duzeyi de artmaktadir. Normal dagilima uygunlugu Kolmogorov Smirnov testi ile degerlendirildi. Tanimlayici istatistikler, ortalamastandart sapma ve ortanca (minimum-maksimum) olarak sunuldu. Analitik degerlendirmede, Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis varyans testi kullanildi. Tip-1 hata duzeyi 0,05 olarak alindi. Bulgular: Katilimcilarin %53,5’i erkek, %46,5’i kadin olup; yas ortalamasi 24,34,7’dir. Katilimcilarin %27,2’si (n=120) donem-1, %30,8’i (n=136) donem-6 ve %42,0’i (n=185) arastirma gorevlisidir. Arastirma gorevlilerinin %65,4’u dahili bilimler, %27,6’si cerrahi bilimler, %7,0’i temel bilimlerde gorev yapmakta; %76,2’si gece nobetine kalmaktadir. Arastirmamizda tip fakultesi egitiminin ve / veya hastane calisma ortaminin, beslenme (%66,9), uyku (%80,0), hijyen (%45,8) uzerine etkisinin olumsuz oldugu, kahve tuketiminde artisa neden oldugu (%54,6) belirtilmistir. Sigara (%66,0) ve alkol tuketimi (%74,6), ilac kullanimi (%74,8) uzerine herhangi bir etkisinin olmadigi belirtilmistir (p<0,01). Katilimcilarin tamaminda SYBDO-II ortanca skoru 122 (min. 72- maks. 187); arastirma gorevlilerinde 121(min. 72- maks.176), donem-1 123 (min. 89- maks. 179) ve donem-6 122 (min. 84-maks.187)’lara gore daha dusuk bulunmustur (p=0,03). Yapilan ikili grup alt analizlerinde bu farkin donem-1 ve arastirma gorevlileri arasindaki SYBDO-II skorundan kaynaklandigi gozlendi(p<0,01). Arastirma gorevlileri cerrahi, dahili ve temel tip bilimleri olarak uc grupta incelendiginde, olcek skoru acisindan anlamli fark saptanmadi (p=0,49). Tum katilimcilar degerlendirildiginde kadinlarda, erkeklere gore SYBDO-II skoru daha yuksek bulundu (p=0,012). Sonuc ve Oneriler: Tip ogrenimi ve hastanede calisma durumunun yillar icerisinde SYBDO-II skorunu olumsuz etkiledigi gorulmustur. Ogrenim hayatinda genclerin yasamlarina rehberlik etmek, saglikli yasam tarzini gelistirici ve benimsenmesini kolaylastirici olanak ve firsatlar saglamak; gerek egitim kurumlarinin, gerekse calisilan kurumlarin sorumlulugu olmalidir. Anahtar Kelimeler: Saglikli Yasam Bicimi Davranislari Olcegi II, saglik hizmeti, tip egitimi, arastirma gorevlisi