Türlerarası konteyner taşımacılığı çözümleri: İzmir Limanı örneği

Turkiye’de yuk tasimaciliginda agirlikli olarak karayolu tasimaciligi kullanilmakta, ulke ekonomisine yansiyan maliyetler acisindan cok daha avantajli olan demiryolu ve denizyolu tasimaciligi turleri ise cok dusuk oranlarda tercih edilmektedir. Bu durum, ulke ekonomisi acisindan agir maliyetler olusturmaktadir. Bu calismanin temel amaci, Turkiye’de yuk merkezleri ile liman arasindaki dolu ihracat konteyner tasimaciliginin akilci ve saglikli bir sekilde yapilabilmesidir. Bu amaca yonelik olarak, her yuk merkezi icin ulke ekonomisi acisindan en dusuk maliyetli tasima sisteminin belirlenmesi ve yuk sahiplerinin tasima sistemi secimlerini bu yonde yapabilmesi icin cozum onerileri gelistirilmistir. Calismada, Turkiye’nin onemli bir ihracat limani olmasinin yanisira karayolu ve demiryolu baglantisi bulunan Izmir Limani secilerek, cozum yaklasimi bu limana ve bagli 15 adet yuk merkezine uygulanmistir. Uygulama sonucunda Izmir Limani’na yakin yuk merkezleri icin sadece karayolu tasimaciliginin kullanildigi tasima sisteminin, diger yuk merkezleri icinse karayolu, demiryolu ve denizyolu tasimaciginin birlikte kullanildigi turlerarasi tasima sistemlerinin en dusuk maliyetli tasima sistemleri oldugu anlasilmistir. Bu sistemlerin kullanilmasi durumunda ulke ekonomisine yilda yaklasik yuzde 27 oraninda bir fayda saglanabilecegi belirlenmistir. Ayrica AHP Yontemi kullanilarak maliyet, hiz, kapasite, guvenlik ve erisebilirlik olcutleri isiginda yuk sahipleri acisindan en uygun tasima sistemi secimi yapilmistir. Ancak ulke ekonomisi acisindan en dusuk maliyetli tasimacilik sistemlerinin, mevcut kosullar altinda yuk sahipleri tarafindan tercih edilebilmesinin mumkun olmadigi anlasilmistir. Bu nedenle yuk sahiplerinin tasima sistemi seciminde tercihlerini ulke ekonomisi yonunde kullanabilmesi amaciyla ilgili kurumlara cozum onerileri sunulmustur. Anahtar Kelimeler: Konteyner, liman, tasima maliyeti, turlerarasi tasimacilik, AHP , blok tren.