Dürtü Gürültüsü Giderici Bulanik Çikarim Sisteminin Kural Tabanli Optimizasyonu Rule Based Optimization of Impulse Noise Remover Fuzzy Inference System

In this work, a rule-based training method for the optimization of a fuzzy inference system that is used as a noise removal operator is presented. In this method, only the parameters processed in the current epoch, rather than all parameters of the fuzzy inference system, are replaced with the new candidate solutions when examining the neighboring solutions in the search space. In the parameter based search, which is performed after the rule based search for the purpose of enhancing the solution obtained at the end of the optimization process, only the parameters under examination are adjusted while keeping the other parameters fixed and final result is obtained by repeating this operation for all parameters for a predetermined number of epoch cycles. In the proposed method, the MSE (mean square error) value of fuzzy model has been dramatically reduced without using mathematical morphology or a noise detector. 1. Giri Artik hayatin her alaninda kar imiza cikan sayisal imgeler, olu turulmalari ve iletilmeleri sirasinda ce itli elektriksel gurultulere maruz kalabilmektedir. Bu durum, imge uzerindeki piksellerde kendini gostererek bazi piksel de erlerinin hatali ve dinamik de i im arali inin uc de erlerini almasi ile sonuclanmaktadir. Durtu gurultusu adi verilen bu tip bir gurultuye maruz kalan imge uzerinde siyah ve beyaz pikseller olu maktadir. Literaturde durtu gurultusunun giderilmesinde kullanilan bircok yontem bulunmaktadir. Bu yontemler, klasik yontemler [1-5] olabildi i gibi esnek hesaplama tekniklerine dayali yontemler de [6-11] olabilmektedir. mgede bulunan gurultunun giderilmesi sirasinda imgede bulunan detaylarin ve faydali bile enlerin kaybolmamasi orijinal imge detaylarinin elde edilebilmesi icin onemlidir. Cunku orta de er ve ortalama suzgec gibi temel bircok yontemde gurultu giderilirken imgede bulunan detaylar kaybolabilmektedir. Esnek hesaplama tekniklerine dayali olarak cali an yontemlerde, gurultu gidermek amaciyla kullanilan suzgece ait parametreler icin uygun de erlerin belirlenmesi, onemli bir optimizasyon problemi olup suzgec ba arimini do rudan etkilemektedir. Bu parametreler icin probleme ba li olarak en uygun de erlerin tespitinde kullanilan optimizasyon algoritmalarini klasik tureve dayali ve sezgisel olarak iki ana guruba ayirmak mumkundur. Son yillarda sistematik bir ara tirma yakla imiyla tekrarlamali olarak ve rasgele de erler uretilerek uygun cozumun bulunmasini sa layan cok sayida sezgisel algoritma, ba ariyla kullanilarak oldukca yayginla mi tir [12]. Bulanik sinir a lari, yapay sinir a i yapilarindaki o renme ve bulanik mantik sistemlerindeki belirsizli i modelleme ozelliklerini barindirmasi sebebiyle bircok alanda oldu u gibi imge i leme alaninda da etkin bir ekilde kullanilmaktadir. Bir bulanik cikarim sistemini e itim verisine ba li olarak uyarlayabilmek icin kullanilan yontemlerden birisi, giri ve ciki uyelik fonksiyonlarina ait parametre de erlerinin optimize edilmesidir. Bulanik cikarim sisteminde kullanilacak