Vroeggeboorte, intra-uteriene groeiachterstand en lichamelijke ziehten op de volwassen leeftijd; resultaten van 19 jaar POPS-follow-up [Premature birth, intrauterine growth retardation and physical disease in adulthood: Results of 19 years POPS follow-up]

Veel te vroeg geboren kinderen lopen een groter risico op neurosensorische handicaps en ontwikkelingsproblemen dan op tijd geboren kinderen. Vroeggeboorte, intra-uteriene groeiachterstand, en de combinatie hiervan, zijn ook mogelijke risicofactoren voor lichamelijke ziekten op de volwassen leeftijd. Omdat hier tot nu toe weinig onderzoek naar is verricht, zijn in de pops-cohort (Project On Preterm and Small for gestational age infants) de eerste tekenen hiervan bekeken. Vroeggeboorte lijkt een risicofactor te zijn voor het ontwikkelen van insulineresistentie. Bij een latere neiging tot vetzucht is dat risico extra groot. Nog groter wordt dat als hieraan een intra-uteriene groeiachterstand voorafging. De systolische bloeddruk is gemiddeld hoger bij ex-prematuren maar is niet gerelateerd aan de mate van intra-uteriene groeiretardatie. De nierfunctie (klaring en eiwituitscheiding) is op de jongvolwassen leeftijd minder gunstig voor die individuen die naast de vroeggeboorte ook zijn blootgesteld aan intra-uteriene groeiretardatie. Te vroeg geboren kinderen hebben als jongvolwassenen meer luchtwegklachten en een minder goede longfunctie. De conclusie is dat neonatale follow-up niet alleen noodzakelijk is voor veel te vroeg geboren kinderen maar ook voor kinderen met een ernstige intra-uteriene groeiachterstand. De kinderarts moet in het contact met zowel ouders en kind als met de huisarts benoemen dat een voorgeschiedenis van vroeggeboorte of groeiachterstand ook een mogelijke risicofactor is voor chronische ziekten op de volwassen leeftijd. Bij te vroeg geboren kinderen met intra-uteriene groeiachterstand is actieve preventie van obesitas vanaf jonge leeftijd geindiceerd. Vanaf jongvolwassen leeftijd zal de huisarts extra alert moeten zijn op het ontstaan van met name hypertensie en microalbuminurie door dit bijvoorbeeld tweejaarlijks te controleren. Voor het kind zelf kan de voorgeschiedenis een extra reden zijn om overgewicht te vermijden, om aan sport te doen en om niet te beginnen met roken.