ŞİMŞİRLİ HAVZASINDAKİ DOĞAL EKOSİSTEMLERDE KIZILAĞACIN YÜZEY SULARINA AZOT TAŞINIMI VE KATYON KAYIPLARINA ETKİSİ

Ekosistemdeki bitki tur bilesimleri ve bu tur bilesimleri altinda gelisen topraklar, besinlerin tutulmasina veya ortamdan uzaklasmasina sebep olurlar. Yagis havzalarindaki orman ekosistemlerinin bitki tur bilesimlerinin degisimi bu havzalardan uretilen suyun kalitesini degistirir. Ozellikle azot baglama yetenegine sahip Kizilagac gibi turlerin bitki tur bilesimine girmesi besin dongusu uzerinde etkili olacaktir. Bu calismada, hakim oldugu mescerelerde Kizilagacin yuzey sularina azot tasinimi ve dolayisiyla ekosistemdeki katyon kayiplarina etkisi arastirilmistir. Bu amacla, Şimsirli dere havzasinda secilen 3 alt havzadan 1 su yili boyunca 36 adet yuzey suyu ornegi ile orman alanlarinda acilan 15 toprak profilinden 39 adet toprak ornegi alinmistir. Yuzey sularinda pH, EC, toplam azot (TN), nitrat (NO3-N), amonyum (NH4N), Ca++, Mg++, K+ve Na+ gibi su kalite parametreleri, toprak orneklerinde kum, toz, kil, pH, EC, organik madde, toplam azot ve degisebilir katyonlar (Ca++, Mg++, K+ ve Na+) belirlenmistir. Alt havzalardaki orman alani oraninin artmasiyla birlikte yuzey sularindaki TN ve NO3-N konsantrasyonlari artmistir. Yuzey sularindaki NO3-N konsantrasyonunun artmasi bazik katyon (Ca++, Mg++ ve K+) konsantrasyonlarini artirmistir. Bu durum alt havzalardaki nitrat yikanmasinin katyon kayiplarini arttirdigini gostermektedir. Alt havzalardaki yillik TN tasinimi 6.17 - 95.09 kg N Ha-1 arasinda degismekte ve ortalama 44.93 kg N Ha-1Yil-1'dir. Calisma sonucunda elde edilen bulgular, ekosistem kontrolunde Kizilagacin onemli bir tur olabilecegi ve GalyanAtasu baraji goletinin muhtemel otrofikasyonu hakkinda degerli bilgiler verebilir.