اسانس Satureja bachtiarica Bunge به عنوان منبعی غنی از کارواکرول

جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 تا از آنها انحصاری هستند. یکی از این گونه های انحصاری S. bachtiarica می باشد. در این تحقیق سرشاخه S. bachtiarica در مرحله گلدهی کامل از دو رویشگاه طبیعی در استانهای فارس و یزد جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب، مورد اسانس گیری قرار گرفت. سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس ها  با استفاده  از کروماتوگرافی  گازی تجزیه ای (Analytical GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی  (GC/MS) و محاسبه اندیس های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفت. بازده اسانس نمونه یزد به میزان 2.15% و نمونه فارس 1.65% (وزنی/وزنی) بدست آمد.  تعداد  20 ترکیب در اسانس سرشاخه S. bachtiarica استان فارس شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس در این نمونه، کارواکرول (49.3%)، پارا-سیمن (12.7%)، ترانس-آلفا-برگاموتن (5.8%) و تیمول (4.5%) بودند. تعداد 22 ترکیب در اسانس نمونه یزد شناسایی شد که از بین آنها کارواکرول (66.5%)، پارا-سیمن (15.2%) و لینالول (4.6%) اجزای اصلی اسانس بودند. با توجه به میزان نسبتا بالای اسانس S. bachtiarica و وجود کارواکرول به عنوان ترکیب عمده، به نظر می رسد که این گونه می تواند خواص مفید دارویی و غذایی S. hortensis و S. montana را داشته باشد و جایگزین مناسبی برای آنها، که هیچ کدام بومی ایران نیستند، در کشور ما باشد.