Kuraklık ve tuz stresine toleransı yüksek patlıcan ıslah hatlarında ağır metal (Pb) toleransının belirlenmesine yönelik olarak ticari anaçlarla mukayeseli bir çalışma

Bitkilerde agir metallerin olumsuz etkileri, hucre membranlarindaki lipitlerin peroksidasyonu, serbest oksijen radikallerinin uretimi, fotosentezde bozukluk, DNA hasari ve sonuc olarak hucre olumudur. En toksik agir metallerden birisi olan kursun (Pb) stresine maruz kalan bitkilerde bitki gelisimi, meyve verim ve kalitesi azalmaktadir. Agir metal stresinin de aralarinda yer aldigi abiyotik streslerin etkisini hafifletmek amaciyla, esasen kullanim amaclari biyotik stres etkenlerine dayanim saglamak olan ‘anac kullanimi’ bir cozum olarak degerlendirilebilir gorunmektedir. Patlican uretiminde toprak kokenli patojenler ve nematoda karsi, anac olarak yabani turler ve hibritler kullanilmaktadir. Bu calismada, anac islahina yonelik olarak yerel gen kaynaklarindan gelistirilen islah hatlarinin, abiyotik streslerden biri olan agir metal stresine karsi olan tepkileri belirlenmistir. Kursun (Pb) stresine karsi dayanim durumlarinin belirlenmesinde ticari olarak kullanilan patlican anaclari ile karsilastirma yapilmistir. Kuraklik ve tuz streslerine dayanim potansiyelleri daha once ortaya konmus olan 4 kultur patlicani ( S. melongena : Burdur Bucak, Mardin Kiziltepe, Artvin Hopa islah hatlari ve Kemer cesidi) ile; 6 adet yabani patlican turleri veya hibritlerinden olusan anaclar (AGR-703, Doyran, Hawk, Hikyaku, Koksal-F1 ve Vista-306) Pb stresi bakimindan test edilmistir. Patlican fideleri 4-5 gercek yaprak asamasinda 0, 150 ve 300 ppm Pb cozeltisi ( Pb(NO 3 ) 2 ) uygulamasina tabi tutulmustur. Uygulamadan 20 gun sonra bitkilerde yesil aksam yas ve kuru agirligi, kok yas ve kuru agirligi, govde ve kok uzunlugu, yaprak alani belirlenmistir. Koksal F1 ve AGR703 anaclarinin Pb toleransi diger ticari anaclara gore daha ustun bulunmustur. Abiyotik stres toleransi yuksek Mardin Kiziltepe ve Burdur Merkez genotiplerinin Pb stresi altinda yesil aksam yas agirligi ve govde yuksekligi gibi stres belirtilerinin kontrole gore azalma oranlari, hassas genotipler olan Artvin Hopa ve Kemer’e ve ayni zamanda bazi anaclara gore daha az olmustur.