کاربرد مدیریت ارجاع در تضمین دادرسی بیطرفانۀ کیفری

«مدیریت ارجاع پرونده‌های کیفری در تضمین دادرسی بی‌طرفانه» در عین حالی که از ویژگی نامحسوس و ناملموسی در فرآیند دادرسی برخوردار است، در فرآوری شکلی و ماهوی رسیدگی‌ها و راهبرد مدیریت کلان قضایی کشور، نقش فوق‌العاده ای دارد. هرچند با عدول نسبی قانون‌گذار از رویکرد مدیرمدارانه و تعیین دو ضابطۀ «تخصص» و «ترتب»، در تدوین مواد 448 و 465 قانون آیین دادرسی کیفری، گام مهمی در جهت حاکمیت قانون و نظارت‌پذیری مدیران برداشته است اما عدم ورود تمام عیار به این حوزه، موجب شده است تا چالش برون‌رفت از این مشکل، کماکان لاینحل باقی بماند و با وجود ملازمت دادگاه عالی انتظامی قضات با سیاست‌های تضمینی مقنن، فقدان ضابطۀ منسجم و پادمان مطلوب در این باره، به هر مقام ارجاعی این امکان را می‌دهد، تا با سوءاستفاده از اختیارات و خلأهای قانونی، عنان ابتکار دادرسی را به دست گیرد و با ارجاع هدف‌مند خود، مسیر دادرسی را از ریل عدالت‌خواهی منحرف نماید و طرفین دعوا را از حق مساوات و بهره‌مندی از دادگاه بی‌طرف، محروم گرداند. از این رو، اهتمام در امر آموزش و کاهش تمرکز قدرت مقام ارجاع، انتخاب و انتصاب مدیران مجرب، متعهد و متخصص، تبیین جایگاه ارجاع در فرآیند دادرسی و جهات اعتراض به آراء، تعیین ضرب‌الاجل مناسب و ضوابط جامع بر ارجاع، همراه با ضمانت‌اجرای ویژه و فراهم نمودن نظارت‌پذیری مطلوب، می‌تواند به ارجاع حکیمانه و بی‌طرفانه و در نتیجه ارتقای کارآمدی دستگاه قضایی و رضایت‌مندی جامعه کمک نماید.