مدرسه خلاق؛ چیستی و چگونگی در دوره ابتدایی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های تشکیل‌دهندة مدرسة خلاق در دورة ابتدایی انجام گرفت. پژوهش با رویکرد کیفی و به روش تطبیقی-اسنادی انجام گرفت. روش نمونه‌گیری هم هدفمند و مبتنی بر ملاک بود. به این منظور، به شیوة تحلیل محتوای استقرایی و با استفاده از نرم‌افزار ATLAS.ti با رویکرد NCT، تعداد 283 منبع مکتوب (سند، مقاله و کتاب) مرتبط با موضوع، تجزیه‌وتحلیل شدند و تحلیل تا مرحلة اشباع نظری ادامه یافت. مدرسة خلاق از 6 بعد و 30 مؤلفه تشکیل شده بود. بعد «برنامة درسی خلاق» با 9 مؤلفه (اهداف برنامة درسی، محتوای برنامة درسی، راهبردهای یاددهی- یادگیری، مواد و منابع آموزشی، گروه‌بندی یادگیرندگان، فعالیت‌های یادگیری یادگیرندگان، فضا، زمان، ارزشیابی)؛ بعد «دانش‌آموز خلاق» با سه مؤلفه (باورهای شناختی-فکری، نگرشی-علاقه ای رفتاری، -عملکردی)؛ بعد «خانوادة خلاق» با پنج مؤلفه (موقعیت اقتصادی- اجتماعی، تحصیلات والدین، جو عاطفی خانواده، سبک فرزندپروری، نگرش نوین والدین)؛ بعد «معلم خلاق» با پنج مؤلفه (رهبری کلاس درس، تفکر در کلاس درس، شیوة پاداش‌دهی، شخصیت معلم، دانش و مهارت‌های حرفه‌ای)؛ بعد «مدیر خلاق» با چهار مؤلفه (سبک مدیریت، نگاه خلاقانه، توسعة خلاقیت در معلمان، روابط و تعامل انسانی)؛ بعد «فرهنگ خلاق» با چهار مؤلفه (مشارکت، استقبال از خلاقیت، روحیة پژوهشگری، آزادی اندیشه و عمل).نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش می‌تواند به‌عنوان راهنمای عمل معلمان، متخصصان، طراحان و والدین در طراحی و ایجاد محیط‌های مبتنی بر خلاقیت قابل‌استفاده باشد.