اثرات تنش کمبود آب روی واکنشهای فیزیولوژیک و زراعی شش ژنوتیپ گلرنگ متحمل به شوری (Carthamus tinctorius L.)

اهداف مطالعه شناسایی اثرات کمبود آب روی بازتاب‌های فیزیولوژیک و زراعی ارقام متحمل به شوری گلرنگ و معرفی شاخص‌های گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی بودند. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در اراضی شور (7/6 دسی زیمنس بر متر) با بافت خاک لوم رسی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. فاکتور اصلی خشکی با دو سطح: بدون تنش و با تنش (از گل‌دهی تا رسیدگی دانه) و فاکتور فرعی شش ژنوتیپ‌ متحمل به‌شوری گلرنگ شامل: پدیده، گل‌مهر، مکزیک 14، مکزیک 248، مکزیک 295 و پرنیان بودند. شاخص‌های مقدار نسبی آب برگ (RWC)، هدایت روزنه، کلروفیل برگ و تعداد دانه در طبق، درصد روغن، عملکرد دانه و روغن در اثر تنش خشکی کاهش و دمای برگ افزایش معنی‌دار (به‌ترتیب 5 و یک درصد برای تعداد دانه در طبق و سایر صفات) نشان دادند. مقادیر آنها به‌جز دمای برگ بین ژنوتیپ‌ها تفاوت معنی‌‌دار داشت. همبستگی بین این شاخص‌ها با عملکرد دانه و روغن معنی‌دار ( به‌ترتیب 5 و یک درصد برای کلروفیل و سایر صفات) بود. بنابراین شاخص‌های RWC، هدایت روزنه و کلروفیل برگ می‌توانند برای گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی گلرنگ به‌کار روند. وجود همبستگی مثبت و معنی-دار بین تعداد طبق در بوته و تعداد دانه در طبق با عملکرد دانه و روغن، نشان دهنده نقش برجسته آنها در محصول-دهی بود. ژنوتیپ‌های مورد مطالعه به‌جز پرنیان با کسب عملکرد دانه و روغن بالاتر، برای کشت در اراضی شور مناسب تشخیص داده شدند.