جامعه ایرانی عصر رضاشاه (مطالعه موردی: داستانهای محمد مسعود)

جایگاه محمد مسعود در تاریخ روزنامه­نگاری معاصر ایران شناخته شده است. اما داستان­های او تاکنون مورد توجه و بررسی قرار نگرفته است. این مقاله با استفاده از روش نقد ادبی و تحقیق تاریخی تلاش کرده است به این پرسش پاسخ دهد که آیا می­توان آثار داستانی مسعود را روایتی رئالیستی از جامعه ایرانی دوره رضاشاه دانست و بر این اساس آن را به مثابه روایتی غیر رسمی از تاریخ این دوره پذیرفت؟ حاصل پژوهش آن است که داستان­های محمد مسعود آئینه جامعه­ای است رنجور که آنچه زیر پوستش می­گذرد، با آنچه در بوق و کرنا می­شود و توسط نهادهای دولتی تبلیغ می­گردد، زمین تا آسمان متفاوت است. اگرچه مسعود ادعای تاریخ­نویسی ندارد، اما در داستان­های رئالیستی­اش روایتی غیر رسمی اما واقع‌بینانه از ایران دوره رضاشاه ارائه می­دهد که به مدد شواهد و منابع دیگر قابل تأیید و پذیرش است.