KİTÂB-I GÜZÎDE-İ ʿİLM-İ TIBB’DA (SULTÂNİYYE İNGİLTERE NÜSHASI) TESPİT EDİLEN BİTKİ ADLARI

Insanlik var olusundan beri birtakim hastaliklarla mucadele icerisindedir. Bu hastaliklara karsi onlem alabilmek, onlardan korunabilmek ve kurtulabilmek icin ilk olarak tabiata basvurmustur. Tabiatta bulunan cesitli hayvanlar, madenler, sular, taslar ve bitkiler insanliga hastaliklarini tedavi etmesi icin yardimci olmustur. Boylece tabiatin iyilestirici ogelerinden biri olan bitkilerin de islevleri, faydalari ve zararlari tarih boyunca arastirilmistir. Incelemeler ve deneylerden sonra basta botanik, tip tarihi, eczacilik ve halk hekimligi olmak uzere bircok bilim alanina hizmet edilmistir. Kitâb-i Guzide-i ʿIlm-i Tibb, XV. yuzyila ait bir tip metnidir. Şirvani’nin kaleme aldigi bu eser, tip tarihi bakimindan onemli bir kaynak niteligindedir. Eserde hastaliklarin tedavisinde kullanilan merhem, macun ve terkip adlari yer almaktadir. Insan sagligi icin hazirlanan bu merhem, macun ve terkiplerin ana unsurunu cesitli bitkiler olusturur. Sade bir dille yazilmis eserde yer alan bitki adlari yazildigi donemin ses, yapi ve kelime kadrosu bakimindan bize zengin malzeme sunar. Uzerinde calistigimiz eser, Ingiltere’de The British Library Oriental and India Office Collectionsta 15049 numarada kayitlidir. Bu calismada Kitâb-i Guzide-i ʿIlm-i Tibb’da yer alan bitki adlari incelenmistir.