Türkiye de Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Alanında Çalışan Kadınların İş Yaşamında Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığına İlişkin Bakış Açıları

Turkiye’nin de icinde bulundugu bazi toplumlarda aile ve toplumsal yasamda kadin ve erkeklere yuklenen roller calisma yasamina da yansimaktadir. Kadinlarin calisma hayatindaki konumunu, statusunu sosyal ve aile hayatindaki roller belirlemektedir. Bu anlamda calismada temel problem toplumsal cinsiyet rollerinin is yasamini da duzenlemesidir. Calismanin temel amaci ozel kurumlarin halkla iliskiler ve reklam biriminde calisan kadinlarin calisma yasaminda toplumsal cinsiyet rollerine iliskin bakis acilarini ve bu bakis acilarinin kaynagini ortaya koymaktir. Calismada ayrica toplumsal cinsiyetci orgutsel anlayisin kadin calisanlarca farkindalik duzeyi ve bununla basa cikma cabalari ortaya konmustur. Nitel arastirma modeli tercih edilen arastirmanin evrenini Ankara, Istanbul, Konya ile Gaziantep’te faaliyet gosteren kurum ve kuruluslarda halkla iliskiler ve reklamcilik alaninda calisan kadinlar olusturmaktadir. Bu evrende kartopu orneklem yontemi ile belirlenen kadin calisanlarla gorusme yapilmis ve is hayatinda toplumsal cinsiyet rollerine iliskin gorusleri acik kodlama ile cozumlenmistir. Elde edilen veriler Temellendirilmis Kuram dogrultusunda analiz edilmistir. Calismada oncelikle katilimcilarin mesleklerini disil ozelliklere gore tanimladiklari belirlenmistir. Yine katilimcilar calistiklari kurum icinde ikili iliskilerde eril dilin tercih edildigini, yoneticilik yapma, ucretlendirme duzeyinde erkeklere yonelik pozitif ayrimciligin yapildigini ancak kurumsal kaynaklarin kullaniminda ayrimciligin olmadigini, kariyer planlamalarinda kadin ve anne olmalarindan kaynaklanan sosyo-demografik faktorlerin belirleyici oldugunu dusunmektedir. Katilimcilar is ortaminda cinsiyet farkliligindan kaynaklanan esitsizligin farkinda ancak bu duruma karsi direnc gostermemektedir. Calisma bu anlamda kadin calisanlarin calisma yasaminda toplumsal cinsiyet rollerine iliskin farkindalik duzeylerini ve bakis acilarini ortaya koymak acisindan daha once yapilan nicel calismalari destekler niteliktedir. Ayrica is yasamini duzenleyen meslek etigi ve hukuksal kodlarin sekillenmesi acisindan kaynak niteligi tasimasi nedeniyle onemlidir.