Exercise-induced mobilisation of endothelial progenitor cells in patients with premature coronary heart disease

Wstep: Komorki progenitorowe środblonka (EPC) uczestniczą zarowno w regeneracji środblonka, jak i w powstawaniu nowych naczyn. Ponadto odgrywają role w procesie miazdzycowym; ich liczba koreluje ujemnie z obecnością klasycznych czynnikow ryzyka (hipercholesterolemia, cukrzyca, nadciśnienie tetnicze), a regularna aktywnośc fizyczna znacząco zwieksza liczbe EPC krązących we krwi. Wydaje sie, ze przedwczesne wystepowanie choroby wiencowej (CAD) moze byc uwarunkowane zmniejszeniem liczby krązących we krwi obwodowej EPC i upośledzeniem ich zdolności do mobilizacji. Cel: Celem pracy byla analiza liczby krązących we krwi obwodowej EPC i ocena ich powysilkowej mobilizacji wśrod osob z przedwczesną CAD. Metody: Grupe badaną stanowilo 60 osob (49 mezczyzn i 11 kobiet, średni wiek 43 lat) ze stabilną CAD (CCS ≤ II), u ktorych CAD rozpoznano przed 45. rz. Grupe kontrolną utworzono z 33 zdrowych ochotnikow, dobranych pod wzgledem plci i wieku w stosunku do osob z grupy badanej. Przeprowadzono badania: podmiotowe i przedmiotowe, echokardiograficzne i ultrasonograficzne tetnic szyjnych z pomiarem grubości kompleksu blony środkowej i blony wewnetrznej (IMT), elektrokardiograficzny test wysilkowy oraz w grupie badanej rowniez angiografie tetnic wiencowych. Krew zylną do oceny liczby krązących we krwi EPC pobierano 3-krotnie: na czczo bezpośrednio przed probą wysilkową (EPC 0), w 15. minucie (EPC 15) oraz w 60. minucie po zakonczonym wysilku (EPC 60). Wyniki: W grupie badanej wymiary lewej komory i lewego przedsionka byly znamiennie statystycznie wieksze, a frakcja wyrzutowa lewej komory istotnie nizsza niz w grupie kontrolnej (p < 0,05). Wyniki ultrasonografii wykazaly w grupie badanej istotne pogrubienie IMT (0,55 vs . 0,44 mm, p < 0,00001). W grupie badanej liczba EPC w spoczynku nie roznila sie od obserwowanej w 15. minucie po wysilku (2,1 vs . 2,1 kom/μl; p = 0,35), natomiast istotnie wzrosla w 60. minucie po wysilku w porownaniu z badaniem spoczynkowym (2,1 vs . 3,2 kom/μl; p < 0,00001). W grupie kontrolnej liczba EPC w 15. minucie po wysilku zwiekszyla sie znamiennie (2,0 vs . 3,5 kom/μl; p < 0,0001), a liczba EPC w 60. minucie po wysilku byla mniejsza niz w 15. minucie po wysilku, choc pozostawala nadal wieksza w porownaniu z wynikiem sprzed wysilku (2,7 vs . 2,0 kom/μl; p < 0,0002). Liczba EPC w spoczynku i 60 minut po wysilku nie roznila sie istotnie miedzy badanymi grupami (odpowiednio 2,1 vs . 2,0 kom/μl; p = 0,96 i 3,2 vs . 2,7 kom/μl; p = 0,13), natomiast 15 minut po wysilku liczba EPC w grupie badanej byla znamiennie mniejsza w porownaniu z grupą kontrolną (2,1 vs . 3,5 kom/μl; p < 0,00001). Liczba zwezonych tetnic wiencowych w grupie badanej nie korelowala z liczbą EPC w badaniu spoczynkowym oraz w 15. minucie po wysilku, natomiast w 60. minucie po wysilku liczba EPC u osob z jednonaczyniową CAD byla wieksza w porownaniu z osobami z dwunaczyniową i trojnaczyniową CAD (odpowiednio 4,2 vs . 3,4 kom/μl; p = 0,01 i 4,2 vs . 2,3 kom/μl; p = 0,00003). Nie wykazano roznic w liczbie EPC w 60. minucie po wysilku, porownując osoby z dwunaczyniową i trojnaczyniową CAD (3,4 vs . 2,3 kom/μl; p = 0,3). W grupie badanej nie stwierdzono rowniez zalezności miedzy pomiarem IMT a liczbą EPC w spoczynku i ich mobilizacją 15 minut po wysilku, natomiast zanotowano ujemną korelacje miedzy IMT a liczbą EPC w 60. minucie po wysilku (R= –0,37; p=0,003). Wnioski: 1. Liczba krązących we krwi obwodowej EPC w spoczynku nie rozni sie miedzy pacjentami z przedwczesną miazdzycą a osobami zdrowymi. 2. Chorych z przedwczesną CAD charakteryzuje opoźnienie powysilkowej mobilizacji EPC. 3. Nasilenie zmian zwezających w naczyniach wiencowych nie wplywa na liczbe krązących we krwi EPC w spoczynku. W grupie osob z jednoi dwunaczyniową CAD liczba EPC po jednorazowym wysilku fizycznym istotnie wzrasta. U osob z wielonaczyniową CAD po wysilku fizycznym nie obserwuje sie zwiekszonej liczby EPC we krwi.