شناسایی دانشهای پیشران با کمک تکنیک فناوری کلیدی و تحلیل سلسلهمراتبی در استان کرمانشاه

الگوی تولید دانش‌بنیان طی چند دهۀ اخیر تمام مناسبات اقتصادی و اجتماعی را دگرگون نموده است. دستیابی به مزایای این الگو، در گرو توجه جدی به تولید، توزیع و انتشار دانش است. یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین پیشنیازهای تحقق الگوی تولید دانش‌بنیان به ویژه در مناطق در حال توسعه، انتخاب دانش پیشران است. ضرورت این انتخاب به محدودیت‌های پیش روی جوامع برمی‌گردد. از سویی بودجه‌های دولتی با فشار فزایندۀ مخارج عمومی روبرو هستند و علم و فناوری هم به این بودجه‌ها وابسته است و از سوی دیگر، هزینه‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف دانش به طرز سرسام‌آوری در حال افزایش است. بنابراین، پیشبرد همزمان تمام شاخه‌های دانش برای هیچ کشوری حتی جوامع پیشگام و توسعه‌یافته نیز، امکان‌پذیر نیست. مقاله حاضر با هدف شناسایی دانش پیشران بخش کشاورزی استان کرمانشاه انجام شده است. این پژوهش، از منظر روش پاسخ به سوال محوری تحقیق، کیفی و از منظر هدف، کاربردی است. در گام نخست، احصاء فهرست اولیۀ دانش‌های پیشران و مدل سلسله‌مراتبی معیارهای ارزیابی مبتنی بر تکنیک فناوری کلیدی (یکی از روش‌های آینده‌نگاری علم و فناوری) با کمک دو روش اسنادی و نظرسنجی از خبرگان انجام شد. برای استخراج نظر خبرگان، از مصاحبه‌های عمیق و هدفمند، استفاده شد. در نهایت، تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی با کمک نرم‌افزار اکسپرت چویس ، انجام شد. این مرحله به وسیلۀ پنل خبرگان اجرا شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد رشته مهندسی آب با ضریب 233/0 اولویت نخست دانش پیشران استان کرمانشاه است. علوم باغبانی (196/0) و علوم مربوط به بیوتکنولوژی (138/0) نیز، در اولویت دوم و سوم، جای گرفتند. نتایج تحقیق برای بازنگری در سیاست‌‌گذاری‌های آموزشی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی استان، تخصیص بهینه منابع محدود موجود در دستگاه‌های دولتی ذیربط (جهادکشاورزی و مراکز تحقیقاتی مربوطه) و همچنین تعیین خط‌مشی پارک علم و فناوری و مراکز رشد کشاورزی استان، می‌تواند مفید واقع شود.