MAKSİLLER OBTURATÖR PROTEZLERİ İLE PROTETİK REHABİLİTASYONUN PSİKOLOJİK İYİLEŞME ÜZERİNE ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Giris: Bas-boyun tumorlerinin cerrahi tedavileri ve konjenital, herediter veya travmatik orofasiyal deformiteler nedeniyle hastalarda fonksiyonel ve estetik sorunlarin yani sira, psikolojik problemler de gozlenmektedir. Intraoral defektlerin maksillofasiyal protetik rehabilitasyonu icin tedavi secenegi obturator protezleridir. Cerrahi girisimler sonrasinda yapilan bu protetik rehabilitasyonlar fonksiyonun restorasyonu ile birlikte, hastalarin duygusal durumlarda hissettikleri ruh hallerine bagli olarak psikolojisine de etki etmektedir. Amac: Sunulan bu klinik calismanin amaci, Aramany sinif 1 maksiller defektleri olan hastalarin metal alt yapili dokum iskelet protez ustu ici bos balon tipi bir rezeksiyon obturator protezleri ile protetik tedavi oncesinde ve 6 ay sonrasinda, belirli 5 ayri duygusal durum alani [1: kisisel goruntu (KG), 2: sosyallik (S), 3: aile iliskileri (AI), 4: profesyonel yeterlilik (PY), 5: stres ile mucadele (S)] icin oznel olarak algiladiklari (kendilerinde hissettikleri) ruh hali semptomlari (duygusal sorun = problem = dezavantaj = zorluk = bozuk ya da duygusal olumlu degisiklik = olumluluk = iyilesme seklinde) uzerindeki degisiklikleri belirleyerek tedavinin psikolojik yansimalarini ortaya cikarmaktir. Sifir hipotezimiz; maksiller rezeksiyon oturator protezleri ile protetik rehabilitasyon tedavisi uygulanan maksillofasyal defektli hastalarin, 5 ayri duygusal durum alanlarinda oznel olarak algiladiklari, kendilerinde hissettikleri ruh hali semptomlari uzerinde herhangi bir olumlu degisiklik yapdigi yonundedir. Gerec ve yontem: Intraoral deformitesi olan 85 hastaya (N=85) Sao Paulo Universitesi, Reabilitacao de Bauru Hastanesi Psikoloji Bolumunun protez programi icin kullandigi coklu cevap anketi uygulanarak protetik tedavi oncesi (TO) ve sonrasinda (TS) hastalarin 5 duygusal durum alanindaki semptomlari uzerinden hastalardaki psikolojik etkiler degerlendirildi. Veriler hastalarin anketteki 5 duygusal durum alaninda degerlendirdikleri ruh halleri icin bildirdikleri olumluluk (O) ve/veya Bozukluk (B: zorluk, dezavantaj, olumsuzluk) semptomu cevap sayilarinin toplami (n1, n2, n3, n4, n5) uzerinden tanimlayici istatistikler ve Fisher’s exact test kullanilarak bu degisiklikler arasindaki farkin anlamli ve onemli olup olmadigi incelendi (p<0.01, p<0.05). Bulgular: Hastalarin tedavi oncesi ve sonrasi 5 adet duygusal durum alaninda gelisen ve oznel olarak algiladigi ve tarifledigi ruh hali semptomlarindaki degisikliklerinin n1, n2, n3, n4, n5 gruplarina gore; hasta sayisinin toplanmasi ile elde edilen ortalama verilerin (nort.) tanimlayici istatistiksel degerlendirmesine gore; nort.TSB: 10.2; nort.TOB: 43’den daha dusuk bulunmustur. N=85’e gore; hastalar arasinda TSB bildirenlerin degerlerinin ortalama sayisi, onemli bir olcude azalirken, hasta memnuniyetinin sayisinda artis belirlenmistir (nort.TSO: 74.8). Fischer’s exact test verilerine gore de, aile iliskileri ve duygusal durum alanina ait TO ve TS bozukluk ve olumluluk ruh hali semptomlarindaki degisikliklerin anlamli oldugu gorulmustur (p<0,05). Diger 4 duygusal durum alanina ait parametrelerdeki degerlendirmelere gore de; TO ve TS ruh hallerindeki degisiklikler istatistiksel olarak anlamli oldugu bulunmustur (p<0,01). Sonuc: Cene-yuz cerrahisi geciren ve maksiller obturator tedavisi alan hastalarin tedavi sonrasinda vucut gorunusu, sosyal etkilesim, aile iliskileri, profesyonel yasam ve stres ile mucadele becerisine bagli olarak gelisen yasam motivasyonu gibi duygusal durumu yansitan alanlarda hissettikleri ruh halleri ve dolayisiyla, psikolojilerinde belirgin olcude iyilesmeler saglanmaktadir.