اثر عوامل فیزیوگرافی بر جوانهزنی بذر پسته خودرو (Pistacia vera L.) در جنگل خواجه کلات مشهد

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت و گستردگی گونه پسته خودرو در مناطق خشک و نیمه‌خشک و همچنین مشکلات جوانه‌زنی آن، این تحقیق با هدف تعیین اثر شیب دامنه، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای رویشگاه درختان مادری بر روی خصوصیات جوانه‌زنی بذر پسته (Pistacia vera) در شمال شرق کشور و در منطقه‌ای به وسعت 13250 هکتار انجام گردیده است.روش بررسی: ابتدا نقشه واحدهای شکل زمین تهیه شد و نمونه‌برداری‌ها بر اساس آن انجام گردید. سپس بذرهای جمع‌آوری شده از 23 واحد نمونه‌گیری جهت انجام عملیات آزمایشگاهی به آزمایشگاه بذر منتقل شد و درصد جوانه‌زنی، ارزش جوانه‌زنی و میانگین مدت جوانه‌زنی در هر یک از واحدها تعیین گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی بذر پسته با ارتفاع از سطح دریا همبستگی مثبت معنی‌دار دارد (0.01>p)، اما با شیب و جهت جغرافیایی ارتباط معنی‌داری ندارد. همبستگی بین ارزش جوانه‌زنی و ارتفاع از سطح دریا معنی‌دار نیست، در حالی که شیب و جهت جغرافیایی همبستگی معنی‌داری با ارزش جوانه‌زنی دارند (0.01>p). بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، درصد جوانه‌زنی در ارتفاعات بالا بیشتر از ارتفاعات پایین است و با همدیگر تفاوت معنی‌داری دارد. ارزش جوانه‌زنی در ارتفاعات پائین و شیب 30-0 درصد بیشتر از بقیه جهات و شیب‌ها می‌باشد. بذرهای جمع‌آوری شده از جهت‌های شمال و جنوب و شیب بالای 60 درصد دارای میزان جوانه‌زنی بیشتری در مقایسه با بذرهای سایر جهات و شیب‌ها می‌باشند. همچنین میانگین مدت جوانه‌زنی در جهت شرق و شیب 30 تا 60 درصد کمتر از جهت‌ها و شیب‌های دیگر است.