اثر تنش خشکی و گردو غبار بر پراکسیداسیون لیپیدی و واکنش ضداکسایشی دو رقم توتفرنگی

در سال‌های اخیر پدیده‏ی گردوغبار یکی از چالش‌های مهم در غرب و جنوب غربی ایران بوده که سالیانه خسارات فراوانی بر محیط‌زیست و محصولات کشاورزی به جا می‌گذارد. بر همین اساس، آزمایشی برای بررسی اثر گردوغبار و تنش خشکی روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت‏فرنگی (پاروس و کوئین‏الیزا) در طی سال‏های 1392-1393 در شرایط گلخانه طراحی و اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه‏ی طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار (شاهد، تنش خشکی (2/1- مگاپاسکال)، گردوغبار، گردوغبار + تنش خشکی) و 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ (RWC)،‍ شاخص پایداری غشاء سلولی (MSI)، پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، پراکسیداسیون لیپیدی، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم‏ پراکسیداز اندازه‏گیری شدند. نتایج نشان داد که RWC و MSI در واکنش به گردوغبار و تنش خشکی در هر دو رقم کاهش یافتند. افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات‏های محلول کل، مالون دآلدئید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم‏ پراکسیداز در اثر تیمارهای گردوغبار و تنش خشکی مشاهده شد، به طوری که بیشترین افزایش در پرولین، کربوهیدرات‏های محلول کل، مالون دآلدئید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم‌های ضد اکسایشی در تیمار تنش خشکی + گردوغبار به دست آمد. تیمارهای گردو غبار و تنش خشکی سبب کاهش تولید ماده خشک در هردو سال گردیدند. براساس این نتایج گردوغبار اثر منفی بر دو رقم توت‌فرنگی داشته و در شرایطی که گردوغبار همراه با تنش خشکی اعمال گردید آثار منفی بیشتری بر توت‌فرنگی داشت. به همین دلیل می‌توان عنوان کرد که تنش خشکی اثر منفی گردوغبار را تشدید نموده است.