Antibioticaresistente bacteriën, resistentiegenen en antibioticaresiduen in mest

In mest blijken bacterien voor te komen die ongevoelig (resistent) zijn voor bepaalde soorten antibiotica. Ook zijn er in mest resten van antibiotica gevonden. Mest van landbouwhuisdieren, zoals koeien en varkens, wordt gebruikt om landbouwgrond mee te bemesten. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM. Wetenschappers onderzochten hoeveel resistente bacterien via mest in het Nederlandse milieu (in bodem en water) terechtkomen. In de onderzochte mest zijn bijzonder resistente micro-organismen (BMRO), namelijk de ESBL-producerende bacterie E. coli gemeten. Het voorkomen van deze bacterie verschilt per diersoort. Het komt tussen 40 procent (mest van leghennen) en 90 procent (mest van kalveren) voor. De hoogste concentraties ESBL-producerende E. coli zijn gevonden in mest van leghennen. De hoeveelheid mest die op het land wordt gebracht verschilt per diersoort. Doordat er veel minder pluimveemest op het land terecht komt dan mest van andere diersoorten, belasten alle soorten mest het milieu met ongeveer dezelfde hoeveelheid. Naast mest van landbouwhuisdieren is afvalwater de belangrijkste 'bron' waardoor resistente bacterien in het milieu belanden. Resistente bacterien komen met menselijke ontlasting in afvalwaterzuiveringsinstallaties terecht. Doordat de bacterien daar niet helemaal worden verwijderd, belanden ze dus in het oppervlaktewater, zoals een rivier. Wetenschappers laten met dit onderzoek zien dat de totale hoeveelheid resistentie die vanuit mest op de bodem belandt ongeveer hetzelfde is als de hoeveelheid die vanuit afvalwater in het oppervlaktewater terecht komt. Vanuit mest en bodem belandt slechts een deel van de resistente bacterien in oppervlaktewater. Daarom is afvalwater van mensen een grotere bron van resistente bacterien in water dan mest. Mensen kunnen in aanraking komen met resistentie in het milieu na contact met water.