Bazı dormansi kırma metotlarının jütün (Corchorus olitorius L.) çimlenmesi üzerine etkileri

Corchorus olitorius L. iliman ve tropik bolgelerde yetisen tek yillik bir bitkidir. Bu turun iliman iklime sahip bazi ulkelerde kulturu yapilsa da yazlik kultur bitkileri icerisinde yabanci ot olarak probleme neden oldugu gozlemlenmektedir. Jut tohumlari uygun kosullarda dahi cimlenmeye karsi bir direnc gostermektedir. Bu durum, bu turle yapilan calismalarda ve kultur bitkisi olarak uretiminde ciftciler icin zorluga neden olmaktadir. Diger taraftan, yabanci ot yonetimi acisindan, topraktaki tohum bankasini azaltmak amaciyla dormansiyi ortadan kaldiran metotlarin bilinmesi onem arz etmektedir. Bu calismada C. olitorius tohumlarinda gorulen dormansinin kirilmasi icin yapilan bazi on uygulamalarin etkisi arastirilmistir. Bu amacla, tohumlara, mekanik asindirma, saf suda bekletme (2 ve 6 saat), sulfurik asit (% 98; 5, 10 ve 15 dakika), gibberellik asit ( 200, 400 and 600 ppm) ve mikrodalga (kuru, islak ve nemli tohumlara 30 ve 60 saniye) uygulamalari yapilmistir. On uygulama yapilan tohumlar 30 °C’ye ayarli inkubatorlerde cimlenmeye birakilmis ve 10 gun boyunca cimlenen tohumlar kaydedilmistir. Sonuc olarak, kontrol grubundaki tohumlarin cimlenme orani %4 seviyesinde kalmistir. En yuksek cimlenme orani (% 88) tohum kabugunun zimparalanarak mekanik olarak asindirilmasi yonteminden elde edilmistir. Bu sonuclar, bu turdeki dormansinin nedeninin kalin tohum kabugundan kaynaklandigini gostermektedir. Zimparalama disindaki diger uygulamalar kontrolden cok farkli bulunmamistir. Zimparalama yontemi, bu turle yurutulecek bilimsel arastirmalar icin kolay ve risksiz bir yontemdir. Ayrica ureticiler bu yontemle ektikleri tohumlardan maksimum duzeyde cimlenme elde edebileceklerdir.