Deprem Kaynak Mekanizması Parametreleriyle Sayısal Tsunami Simülasyonları: 08 Eylül 2017 Chiapas-Meksika Depremi (Mw 8.2) ve Tsunamisi

Sismolojik gozlem ve verilerin ters cozum islemleri ile modellenmeleri, bir depremin kaynak mekanizmasi cozumunun ve kinematik ve dinamik kaynak parametrelerinin (fay duzlemine ait dogrultu, egim, kayma acisi, deprem odak derinligi, sismik moment, fay uzunlugu, fay genisligi, maksimum ve ortalama yerdegistirme miktari, gerilme dusumu, kirilma suresi vb) belirlenmesine olanak tanimaktadir. Bu parametreler, daha sonra yapilacak olan diger calismalarda (orn., tsunami simulasyonlari vb) giris parametreleri olarak kullanilmaktadir. Bu calismada, 08 Eylul 2017 tarihinde Chiapas (Meksika) bolgesinde meydana gelen Mw 8.2 buyuklugundeki yikici depremin kaynak mekanizmasi cozumu ve fay duzlemi uzerinde gerceklesen kayma/yirtilma dagilimi, telesismik uzakliklarda kaydedilen uzun periyotlu P- ve SH- ve genis-bantli P- dalga sekillerinin modellenmesi sonucunda belirlenmistir. Sonuclar, 08 Eylul 2017 Chiapas (Meksika) depreminin cok kucuk dogrultu atim bilesenine sahip normal faylanma mekanizmasiyla ve basit yapili bir kirilmayla 54 km odak derinliginde meydana geldigini gostermektedir. Ayrica, KB-GD uzanimli fay duzlemi uzerinde gerceklesen kirilmanin yaklasik 125 km fay uzunluguna ve 55 km fay genisligine sahip bir alanda meydana geldigi, maksimum yerdegistirme miktarinin ise yaklasik olarak 22.10 m oldugu saptanmistir. Tekduze (homojen) kayma dagilimi modeline ve 30 yay-sn cozunurluklu GEBCO-BODC batimetri verisine dayali olarak gerceklestirilen sayisal tsunami simulasyonu ile deprem nedeniyle olusan tsunami dalgalarinin Pasifik okyanusu icerisinde ilerleyisi modellenerek cesitli kiyilar icin yapay tsunami dalgalari hesaplanmistir. Hesaplanan tsunami dalgalari Derin Deniz Tsunami Belirleme ve Raporlama Şamandiralari (DART) ve gel-git olcerler tarafindan kaydedilen gercek-zamanli tsunami verileri ile karsilastirilmistir. Sonuc olarak, yapay tsunami dalgalarinin gercek-zamanli kayitlar ile nispeten uyumlu oldugu gozlenmistir. Ancak, bu uyum ozellikle okyanus/deniz ici samandira kayitlarinda daha fazla, kiyilardaki gel-git olcer kayitlari icin ise goreceli olarak daha azdir. Kiyilarda gozlenen tsunami dalgalarinin daha iyi modellenebilmesinin, sayisal tsunami simulasyonlarinda yuksek cozunurluklu batimetri verisinin ve depreme ait sonlu-fay kayma dagilimi modelinin kullanilmasi ile mumkun olabilecegi onerilmektedir.