Türkiye’de besinlerin D vitamini, folik asit ve demir ile zenginleştirilmesi: Sağlık Bakanlığı önerileri

Cesitli vitamin ve minerallerin yetersizligi; gelismekte olan ve endustrilesmis ulkelerde saglik ve ekonomik sonuclari ile onemli bir halk sagligi sorunudur. Besin zenginlestirme uygulamalari bircok ulkede beslenme gereksinmelerinin saglanmasinda pratik bir arac olarak kullanilmaktadir. Ulkemizde kadinlarda hemen hemen her yas grubunda demir aliminin ihtiyacin altinda kaldigi ve gunluk gereksinimin karsilanamadigi gorulmektedir. Erkeklerde ozellikle cocuk yas gruplarinda (2-5, 6-8 ve 9-11 yas gruplari) demir aliminin yetersiz oldugu tespit edilmistir. Folat alimi da ozellikle kadinlarda dogurganlik caginda ve ileri yaslarda gunluk gereksinimin altindadir. Serum D vitamini duzeyine gore annelerin %81.7’sinde D vitamini eksik (19.9 ng/mL ve altinda), %11.6’sinda ise yetersiz (20–29.9 ng/mL)’dir. Alti ila onbir aylik sut cocuklarini kapsayan bir calismada cocuklarin D vitamini duzeylerine bakildiginda; %26.8’inin D vitamini eksik (14.9 ng/mL ve altinda), %14.7’sinin hafif eksik (15–19.9 ng/mL) ve %26.2’sinin ise yetersiz (20.0–29.9 ng/mL) oldugu bulunmustur. Turkiye genelinde incelenen 10160 numunenin serum D vitamini duzeylerinin ortancasi 23.8 ng/mL olarak saptanmistir. Bireylerin %6.9’unda D vitamini duzeyi 20 ng/mL’nin. %66.7’sinde ise 30 ng/mL’nin altinda bulunmustur. Zenginlestirme bu yetersizliklerin giderilmesi yaninda, halen yuksek olan bodurluk ile mucadele icin de onemlidir. Halk sagliginin korunmasi ve hastaliklarin onlenmesi icin yapilan tum calismalar, tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarindan daha kolay ve “maliyet-etkin” yaklasimlardir. Ulkemizde yapilan arastirma sonuclari ve dunyada yapilan uygulamalar dikkate alinarak hazirlanan rapor ile Turkiye’de bu konuda yapilacak duzenlemelere katki saglanmasi amaclanmistir. Unun demir ve folik asit ile; sut ve yaglarin D vitamini ile zenginlestirilmesi; ayrica bu urunlere erisimin kolaylastirilmasi icin gerekli duzenlemeler yapilmalidir.