ALEKSİAD VE KİTÂBÜ’L-İʿTİBÂR’DA HAÇLILAR

Bu calismada, Hacli Seferleri’nin basladigi donemde, Anna Komnena adli bir Orta cag vakanuvisinin kaleminden cikma Aleksiad adli eser ile ayni donem Orta dogu cografyasindan diger bir vakanuvis Usâme b. Munkiz’in eseri Kitâbu’l-Iʿtibâr’in Hacli Seferleri’ne bakislari karsilastirma yapilarak incelenmesi amaclanmistir. Bu eserlerden birincisi Dogu Roma’nin baskentinde, digeri Hama yakinlarindaki Şeyzer sehrinde kaleme alinirken Haclilar ile bizzat karsilasmis bu iki yazarin gozlemleri, benzerlikleri ve farkliliklari ile ortaya konmaya calisilmistir. Caginin cok ilerisinde kendi donemlerinde pek de fazla kisinin niyetlenmedigi bir caba icine girerek tarih bilimine katkida bulunmus bu iki yazar, gunumuze kadar etkileri surmus olan Hacli Seferleri hareketinin etkiledigi cografyalarda insanlarin huznunu, acilarini, savaslari ve yikimlari genelde gerceklige sadik kalarak anlatmislardir. Anna, tarih ve zaman iliskisini, fani olmak ve ebedi olmak baglaminda siirsel bir anlatimla aktarirken, Usâme b. Munkiz ise bu iliskiyi Allah’in her seye kâdir olmasi uzerine kurmustur. Bu iki yazarin bulunduklari aristokratik konumlari goz onune alininca yazdiklari eserlerinin onemi de o derece artmaktadir. Bu bakimdan bunlarin icinde bulunduklari toplumda isgal ettikleri mevkileri ve olaylara bakislari acisindan vakalari degerlendirisleri ayrica onem arz etmektedir.