GENETIC GAINS IN YIELD OF BREAD WHEAT (Triticıım aestivum L.) CULTIVARS UNDER CENTRAL ANATOLIAN CONDITIONS

Ekmeklik bugday cesit verimlerindeki genetik gelismeyi ve buna katkida bulunan verim komponentlerini arastirmak amaciyla 1933-1991 yillari arasinda gelistirilmis 13 ekmeklik bugday cesidi ve 1 ilerlemis hat 5 yil sureyle Orta Anadolu sartlarinda denenmistir. Ortalama verimlere gore en dusuk ve en yuksek verimli cesitler sirasiyla Sivas-111/33 ve Gerek-79 olmustur. Cesitlerin ortalama verimi ile denemede kullanilan en eski cesit olan Sivas-111/33 cesidinin tescil tarihinden itibaren gecen yil arasindaki iliski Y=212.98+1.61X r=0.758** denklemiyle ifade edilmektedir. Denkleme gore genetik gelisme (yillik verim artisi) 1.61 kg/da'dir. Sonuclarin analizinde once verim ile verim komponentleri arasindaki korelasyon katsayilari olculmustur. Daha sonra korelasyon katsayilari path analizine tabi tutularak direkt ve endirekt etkilere ayrilmistir. Sonuclara gore, verim uzerinde en fazla etkili komponent tane/basak olmustur. Tane/basak sayisinin verimi uzerine olan direkt etkisi olumlu ve yuksektir (1.0936). Ancak basaktaki tane sayisinin basak/m 2 'den ileri gelen endirekt etkisinden (-0.559) dolayi bu etki azalmakta ve verim ile tane/basak arasindaki toplam korelasyon 0.5366'da kalmaktadir. Basaktaki tane sayisi uzerine hasat indeksinin direkt etkisi (0.7966) olumlu ve yuksektir. Biyolojik verimin direkt etkisi ise ortadir (0.247). Bugday verimini artirmak icin biyolojik verimi dusurmeden basaktaki tane sayisi ve hasat indeksi artirilmali, bunun saglanmasi icin de bitki boyu kisaltilmalidir.