سنجش قرائات با معیار زبان عربی و شاخصههای گزینش قرائت صحیح

غنای ادبیات قرآن، موجب تدوین قواعد ادبی و نحوی زبان عربی شده و بر علم قرائت، تأثیر گذاشت. سپس اسلوب ادبی، زمینه­ساز سنجش قرائات با معیار زبان عربی و گزینش قرائت صحیح شد. مراحل تاریخی سنجش قرائات با معیار زبان عربی و مهمترین نتایج آن بدین ترتیب است: 1ـ در عصر تابعین تا ظهور ابن مجاهد، قواعد نحوی، ضابطه­مند نبود. پس از تدوین قواعد، نقد قرائات با معیار زبان عربی فراگیر شد و مباحث اجتهادی در قرائت، رواج یافت؛ 2ـ در عصر پس از ابن مجاهد تا ظهور ابن جزری، قرائات هفت­گانه رواج و مشروعیت یافت، اهمیت فزاینده به فن قرائات به وجود آمد. بازار قرائت پژوهی با رویکردی متعصبانه و قداست گرایانه، رونق یافت. دو دیدگاه نقد قرائات با معیار زبان عربی و قداست یافتن قرائات با اعتقاد به وحیانیت آن، شکل گرفت؛ 3ـ در عصر پس از ابن جزری تا عصر حاضر، اعتقاد به وحیانیت قرائات رواج یافت. تلاش در توجیه قرائات ضعیف با حداقل­های ادبی صورت گرفت. نگارش یافتن کتاب­های ارزنده در علم قرائت، توسعه آن و شکل­گیری شاخصه­های قرائی، از دیگر وقایع این دوره است. در پژوهش حاضر، تلاش بر آن است با رویکردی تاریخی ـ تحلیلی، مراحل سه‌گانه مذکور بررسی شود و در پرتو آن، شاخصه­های قرائی جهت شناخت و گزینش قرائت صحیح و ارجح تبیین شود و روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است که از منابع کتابخانه‌ای بهره برده شده است.