Hemiplejik Serebral Palsili Çocuklarda “Çocukların El Becerileri Değerlendirmesi (Çebd)” ve “Çocuk El Beceri Anketi’nin (Çeba)” Türkçe'ye Uyarlanması, Geçerliliği ve Güvenilirliği

Bu calisma, cocuklarin el becerilerini degerlendiren ” Cocuk El Beceri Anketi (CEBA) ve Cocuklarin El Becerileri Degerlendirmesi’nin (CEBD)” Turkce’ye uyarlanmasi, hemiplejik serebral palsili cocuklarda gecerlilik ve guvenilirliginin incelemesi amaciyla planlandi. Calismaya 2-12 yas arasinda 112 hemiplejik serebral palsili cocuk dahil edildi. Beaton‘in tanimladigi ceviri proseduru uygulandi. Anket Turkce cevirisi sonrasi, anadili Ingilizce olan uzman ekip tarafindan Ingilizceye cevrildi, juri tarafindan gerekli kulturel adaptasyonlar tartisilarak belirlendi. Degerlendirmelerden bir hafta sonra tum bireylere tekrar test yapildi. Uygulama esnasinda anketin Turk kulturuyle uyumlanmasinda herhangi bir problem yasanmadi. CEBA ve CEBD’nin gecerliligi, yapi ve kriter gecerliligi yontemi ile; guvenilirligi ise ic tutarlik, test-tekrar test yontemleri kullanilarak incelendi. CEBD’nin referans degerlendirmesi olan SHUED degerlendirmesi ile iliskisine bakildiginda, CEBD ile SHUED spontan fonksiyonel analiz (r=0,856) ve kavrama-birakma analizi (r=0,862) alt parametreleri arasinda cok yuksek, dinamik pozisyonel analiz (r=0,780) alt parametresi ile ise yuksek iliski icerisinde oldugu saptanmistir. CEBA’nin, referans degerlendirme olan ABILHAND degerlendirmesi ile iliskisine bakildiginda, CEBA’nin serbest zaman (r=0,799), okul (0,745) ve gunluk yasam aktiviteleri (0,762) alt parametreleri ile ABILHAND arasinda ise yuksek iliski icerisinde oldugu saptanmistir. CEBD ve CEBA’ya ait yapi gecerliligi analizi icin demografik ozelliklere gore gruplar arasinda fark olup olmadigi incelendi. Erkek ve kiz katilimcilar arasindaki farkin incelendigi analizin sonuclarinda p degerinin anlamlilik degeri olarak kabul edilen 0,05’den buyuk olmasi degerlendirmelerin cinsiyetler arasinda tutarli oldugunu gosterir. CEBD (p=0,70), CEBA’nin serbest zaman (p=0,49), okul (0,90), gunluk yasam aktiviteleri (p=0,15) alt parametrelerinde farkli cinsiyetlerde tutarli sonuclar verdigi ve cinsiyete gore sonuclarin degisim gostermedigi saptandi. CEBD icin ic tutarlilik mukemmel (Cronbach’s α=0,98) seviyededir. CEBA icin ic tutarlilik oldukca yuksek (Cronbach’s α=0,84) seviyededir. CEBA’nin test tekrar test analizi sonucunda, tum alt kategorilerde zamana gore degismezlik konusunda mukemmel derecede guvenilir bulundu (ICC>0,9). CEBD’nin tum alt parametrelerine ait skorlar ve toplam skoru mukemmel derecede guvenilir bulundu (ICC>0,9). Sonuc olarak, CEBD ve CEBA’nin Turkce uyarlamasi hemiplejik serebral palsili cocuklarda el becerilerini degerlendirebilecek gecerli ve guvenilir bir olcum araci olarak bulundu.