تعیین درجه حرارت در بیماران مبتلا به سرطان: آیا وجود موکوزیت دهانی نقش مخدوش کنندگی دارد؟

زمينه و هدف: 40% تا 100% درصد بيماران مبتلا به سرطان تحت درمان کموتراپی ممکن است دچار موکوزيت دهانی شوند. اندازه گيری دمای بدن برای تشخيص تب در بيماران مبتلا به سرطان بسيار با اهميت است زيرا تشخيص تب در بيماران سرطانی به خصوص مبتلايان به نوتروپنی، به معنای شروع آنتی بيوتيک و تغيير در مسير درمان می باشد. اين در حالی است که روش متدوال در اندازه گيری دمای بدن نيز روش دهانی است و ممکن است موکوزيت دهانی بتواند در دمای اندازه گيری شده به روش دهانی اختلال ايجاد کند. با توجه به اهميت تشخيص صحيح تب و احتمال بالای وجود موکوزيت دهانی در اين بيماران؛ هدف از مطالعه حاضر بررسی مقايسه ای درجه حرارت بدن به روش های مختلف دهانی، آگزيلاری و تيمپانيک در بيماران مبتلا به سرطان تحت درمان کموتراپی، با و بدون موکوزيت دهانی در بيمارستان حضرت سيد الشهدا (ع) اصفهان در سال 90-1389 می باشد. روش کار: مطالعه مورد نظر از نوع مقطعی (cross sectional) می باشد که در سال 90-1389 و بر روی بيماران مبتلا به سرطان تحت درمان کموتراپی، با و بدون موکوزيت دهانی بستری در بيمارستان حضرت سيد الشهدا (ع) اصفهان انجام گرفت. نمونه گيری به روش غير تصادفی آسان انجام شد. انحراف معيار با توجه به اين که دمای بدن طبيعی 4/0± 8/36 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شد، محاسبه گرديد و بر اساس فرمول محاسبه حجم نمونه در نهايت 164 بيمار سرپايی و بستری که تحت درمان شيمي درمانی يا راديوتراپی و شيمی درمانی همزمان قرار داشتند، بعد از کسب رضايت نامه کتبی از نظر دهانی معاينه شدند و با توجه به يافته ها در دو گروه 82 نفری با موکوزيت (گروه الف) و بدون موکوزيت دهانی (گروه ب) قرار گرفتند و سپس درجه حرارت بدن از سه ناحيه دهان، آگزيلا و تيمپانيک در هر گروه اندازه گيری و ثبت شد. يافته ها: در گروه بيماران مبتلا به موکوزيت دهانی دمای اندازه گيری شده در هر سه روش دهانی، آگزيلاری و تيمپانيک نسبت به گروه بيماران بدون موکوزيت دهانی به شکل معناداری بالاتر بود. علاوه بر اين در بررسي اثر موکوزيت دهانی بر روی دمای اندازه گيری شده از طريق دهان در بين بيماران گروه الف ميانگين دمای اندازه گيری شده از طريق دهانی (37.10 درجه سانتی گراد) نسبت به ميانگين دمای اندازه گيری شده از طريق آگزيلاری (85/36 درجه سانتی گراد) بالاتر بود و تفاوت معناداری داشت )25/0= δدرجه سانتی گراد، 000/0=p ) در حالی که نسبت به ميانگين دمای گوش راست (10/37 درجه سانتي گراد)؛ )0= δدرجه سانتی گراد، 48/0=p ) و گوش چپ (11/37درجه سانتی گراد)؛ )01/0= δدرجه سانتی گراد، 46/0=p ) در همان گروه تفاوت معناداری نداشت. در گروه ب نيز تفاوت ميانگين دمای دهانی (68/36 درجه سانتی گراد) نسبت به آگزيلاری (32/36 درجه سانتی گراد)؛ )35/0= δ درجه سانتی گراد، 000/0=p ) معنادار بود ولی در مقايسه با ميانگين دمای گوش راست (74/36 درجه سانتی گراد)؛ )05/0= δدرجه سانتی گراد، 16/0=p ) و گوش چپ (70/36 درجه سانتی گراد)؛ )01/0= δدرجه سانتی گراد، 385/0=p ) معنادار نبود. نتيجه‌گيری: بر اساس مطالعه انجام شده به نظر می رسد موکوزيت دهانی در بيماران مبتلا به سرطان مورد بررسی نمي تواند به عنوان يک عامل مهم مخدوش گر سبب اختلال در اندازه گيری دما از طريق دهان گردد. لذا، پيشنهاد شروع درمان مناسب در اين گروه از بيماران بر اساس درجه حرارت اندازه‌گيری شده از طريق دهان نيز منطقی به نظر می رسد.