ZİYA GÖKALP’TE KADIN VE AİLE

Insanlik tarihi incelendiginde gorulecektir ki, kadinlar toplum icerisinde sosyal hayatin her asamasinda onemli roller ustlenmislerdir. Kadinlarin sahip olduklari rolleri ve statuleri zaman icerisinde bazi degisikliklere ugramistir. Onlarin kazandiklari veya mahrum edildikleri rol ve statulerinde hem toplumda hakim olan kulturun hem de dinin onemli bir etkiye sahip oldugu soylenebilir. Toplumun saglikli bir sekilde gelisebilmesi ve ilerleyebilmesi icin kadin ve erkegin soz konusu gelisme ve ilerleme icin birlikte rol almasi bir zarurettir. Ulkemizde 19. Yuzyilda kadin konusunda onemli gelismeler olmustur. Tanzimat’tan cumhuriyete bu konu onemli bir surec yasamistir. Toplumun basat konularindan olan kadin meselesiyle pek cok bilim adami ilgilenmis ve bu konuda ya mustakil eserler ya da eserlerinin icinde bolumler halinde fikirlerini beyan etmislerdir. Bu calismalar kadini sosyal hayatin her asamasinda gorunur kilmis, kadina yeni bir gozle ve anlayisla bakilmasini saglamistir. Bu konuda onemli fikirlere sahip olanlardan biri de Ziya Gokalp’tir. Gokalp hem kitaplarinda hem de cesitli makalelerinde konuyu ele almis, tarihi arka planina uzanarak Turk toplumunda kadinin yerini ortaya koymustur. Gokalp, eski Turk toplumunda kadinin gerek sosyal hayatta, gerekse de hukuki bakimdan, erkekten daha asagi bir seviyede yer almadigini vurgulamakla birlikte, Turklerin girdigi farkli medeniyet dairelerinin tesirleriyle, kadinin, sosyal hayat icindeki konumunun da degistigini belirtmektedir. O, Bizans ve Iran’i kadinin sosyal hayattaki gerilemesinde iki temel faktor olarak gormektedir. Eski Turk toplumunda kadinin bir tabu olarak gorulmeye baslamasi, farkli medeniyet dairelerine girdikten sonra gorulmeye baslanmistir.