Çeşitli Yörelerimizde Üretilen Çiçek Ballarının Fizikokimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi ve Türk Gıda Kodeksi’ne Uygunluğunun Değerlendirilmesi

Bal, bal arilari (Apis mellifera) tarafindan uretilen tatli ve dogal bir gidadir. Son derece besleyici, enerji verici ve terapotik ozellikleri olan balin kalitesi ticari degerini de etkileyen botanik ve cografi kokenine baglidir. Diger taraftan, bal taklit ve tagsis yapilarak tuketicinin aldatilmasina uygun bir gida maddesidir. Bu nedenlerle, ulusal ve uluslar arasi gida kodekslerinde balin kalitesini, botanik kaynagini ve safligini belirlemek icin cesitli parametreler ve analiz yontemleri tanimlanmistir. Bu kapsamda tanimlanan parametrelerden olan balin fizikokimyasal ozelliklerinin belirlenmesi hedeflenmistir. Bu calismada; cesitli yorelerdeki bal ureticilerinden temin edilen bir tanesi kestane bali olmak uzere toplam on iki adet cicek bali numunesinin kalitesinin degerlendirilmesi, botanik kokeninin belirlenmesi ve Turk Gida Kodeksi (TGK)’ne uygunlugununun degerlendirilmesi amaclanmistir. Bal numunelerinin nem, elektrik iletkenligi, indirgen ve indirgen olmayan seker icerigi, ticari glikoz varligi, hidroksi metil furfural (HMF) miktari, diastaz aktivitesi, serbest asitlik, prolin miktari ve suda cozunmeyen kati madde miktari analizleri gerceklestirilmistir. Elde edilen verilere gore, toplam on iki cicek bali orneginden yedi tanesinin TGK’ye uygun bulundugu anlasilmistir. Bal numunelerinin hic birinde ticari glikoz varligi tespit edilmemistir. Numunelerin dusuk HMF icerigi ve en az 9 olarak tespit edilen diastaz aktivitesi ballarin uygun depolama kosullarinda tutuldugunun gostergesidir. Beklendigi gibi unifloral bir cicek bali olan kestane balinin elektrik iletkenligi ve fruktoz/glikoz orani diger multifloral cicek ballarindan farkli bulunmustur. Son olarak, soz konusu fizikokimyasal ozelliklerin cografi koken tespitinde kullanilma potansiyelleri degerlendirilmis ve ozellikle nem iceriginin cografi koken tespitinde kullanilabilecegi ongorulmustur. Fizikokimyasal ozelliklerin cografi koken tespitinde kullanilip kullanilmayacaginin degerlendirilmesi icin cok sayida numune ile calismak gerekliligi anlasilmistir.