گیاه نی(Phragmites australis (Cav.) Trin.exSteudel) به عنوان پالایشگر و پایشگر زیستی آلودگي ناشي از فلزات سنگين (مطالعه ي موردي: رودخانه دز، دزفول)

یکی از مهم­ترین روش­های بررسی فلزات سنگین به­عنوان آلاینده، استفاده از پایشگر­های زیستی است که می­توانند به­­عنوان شاخصی مناسب جهت بیان کیفیت محیط زیست مورد استفاده قرار گیرند. در پژوهش حاضر به­­منظور بررسی تأثیر گونه­های گیاهی غالب موجود در منطقه­ و نقش ماکروفیت­های آبزی در پایش عناصر روی(Zn)، مس(Cu)، سرب (Pb) و کادمیوم (Cd) در اندام­های زیرزمینی، ساقه و برگ­های گونه ماکروفیت آبزی Phragmites australis و همچنین نمونه­های رسوب رودخانه دز در سال 1391، مورد مطالعه قرار گرفت. آماده­سازی نمونه­ها با ترکیب چهار به یک        اسید نیتریک به اسید پرکلریک انجام گرفت و غلظت عناصر با دستگاه جذب اتمی اندازه­گیری گردید. در این پژوهش فاکتور­های غنی­شدگی، شاخص تجمع زیستی و فاکتور انتقال اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت فلزات در اندام­ها به ترتیب از اندام زیرزمینی، به برگ و ساقه کاهش می­یابد. همچنین در میان فلزات مورد مطالعه، همبستگی مثبت و معنی­داری در سطح احتمال 5% بین غلظت سرب در رسوبات و اندام­های زیرزمینی گیاه وجود داشت؛ بنابراین احتمال می­رود اندام زیرزمینی گیاه نیPhragmites australis، پایشگری مناسب برای آلودگی ناشی از عنصر سرب در رسوبات منطقه باشد. میزان شاخص غنی­شدگی نشان داد: ایستگاه‌های دو، سه و پنج در نتیجه فعالیت‌های انسانی آلوده‌ترین بخش‌ها هستند. همچنین شاخص تجمع زیستی اندام زیرزمینی گیاه نی را جاذب عناصر مس، روی، سرب و کادمیوم معرفی می‌کند. مقادير حاصل از شاخص انتقال از اندام زيرزميني به هوايي نیز به ترتیب برای سرب، کادمیوم، مس و روی افزایش می­یابند.