‘İDEAL ÇOCUK’TAN ‘KÜRESEL TÜKETİCİ’YE: TÜRKİYE’DE ÇOCUK DERGİLERİ VE ÇOCUK İMGESİ

Turkce yazili basinin tarihi ile yasit olan cocuk dergileri sadece cocuklugun tarihi icin degil toplumsal tarih acisindan da buyuk onem tasimaktadir. Modernlesmenin, ulus-insanin destekcisi ya da cocuk edebiyatinin, egitimin onemli bir parcasi olarak bu dergilerin, akademik arastirma konusu olarak ayni derecede onemsendigi ise soylenemez. Bu calismanin amaci, ihmal edilmis bir alan olarak cocuk dergilerinin 150 yillik tarihini ve bu dergiler uzerinden degisen cocuk imgesini incelemektir. Bu amacla, cocuk dergilerinin zaman icinde gecirdigi degisim Turkiye’nin tarihsel donusum surecleri icerisinde ele alinarak, 19. yuzyildan 21. yuzyila panoramik bir gorunum ortaya konulmaya calisilmistir. Calisma, kokleri Osmanli Imparatorlugu’na uzanan cocuk dergilerini, ulke tarihinde ayirt edici ozelliklere sahip donemler olarak belirlenen ‘erken-tek partili yillar’, ‘1950 sonrasi cok partili yasam’ ve ‘1980 sonrasi’ donemlerin, politik, ekonomik ve sosyo-kulturel arka plani icinde butunleyici bir bakis acisiyla incelemektedir. Calismada literatur tarama yontemi kullanilmistir. Calismada, dergilerde aktarilan deger ve ideolojiler izlenerek, bunlar uzerinden insa edilen cocuk imgesinin ideal-yurttas cocuktan, tuketici cocuga dogru bir donusum yasandigi sonucuna varilmistir.