کاربرد مدلهای تصمیمگیری TOPSIS و VIKOR در مکانیابی پخش سیلاب در مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: شهرستان تایباد)

کنترل و مهار سیلاب­‌های فصلی و ناگهانی در مناطق خشک و نیمه خشک که آب­های سطحی از دسترس خارج می­شوند، مفید و ضروری است. پخش سیلاب­، یکی از روش­‌های مناسب برای کنترل رواناب­‌های سطحی و تغذیه منابع آب زیرزمینی است. در پژوهش حاضر به مکان­یابی محل­‌های مناسب پخش سیلاب درشهرستان تایباد در استان خراسان رضوی با استفاده از منطق بولین و اولویت­بندی مکان­‌های مناسب با استفاده از روش­های تصمیم‌­گیری چند معیاره TOPSIS و VIKOR پرداخته شده است. در آغاز با بهره­‌گیری از منطق بولین و معیارهای شیب­‌های بیشتر از 8­%، کاربری­‌های شهری، کشاورزی و دشت‌­سر­های پوشیده، مناطق نامناسب، حذف و مناطق مناسب با استفاده از مدل­‌های TOPSIS و VIKOR و براساس معیارهای شیب، کیفیت آب زیرزمینی، زمین‌­شناسی، ضخامت آبرفت، ضریب قابلیت انتقال آبخوان، تراکم زهکشی، نفوذپذیری سطحی، میزان افت سطح آب زیرزمینی، فاصله از روستا، فاصله از چاه و کاربری اراضی اولویت­‌بندی شد. در پایان، 11 منطقه به عنوان پهنه­‌های مناسب پخش سیلاب تشخیص داده شد. نتایج نشان داد که بیشتر مناطق مناسب در مخروطه افکنه­‌های منطقه مورد مطالعه قرار دارند. براساس مدل TOPSIS بخش مرکزی دشت تایباد با علامت J با ارزش نهایی 0/75 و با مدل VIKOR بخش جنوبی دشت تایباد با علامت K با ارزش نهایی 0/96 به­‌عنوان بهترین مکان‌­ها انتخاب شدند.